CD-recensie

© Paul Korenhof, februari 2025

Het artikel in het cd-boekje over de opname is minstens zo interessant als de toelichting op het werk en zijn componist. Het gaat hier namelijk om een van de eerste Tsjechische stereo-opnamen uit een tijd toen in het hele land nog geen fabriek was om die opname ook in stereo op lp's te persen. Dat gebeurde pas vier jaar later met onder meer een opname van Smetana's Prodána nevesta (De verkochte bruid), maar V studni verscheen uitsluitend in een mono-versie en de stereo-versie is meer dan zestig jaar op de plank blijven liggen.

Ondertussen is de enige voltooide opera van Vilém Blodek (1834-1874) als werk eveneens het vermelden waard. Het is een dorpskomedie in één bedrijf uit 1867 op een libretto van dezelfde Karel Sabina die het jaar daarvoor verantwoordelijk was voor de tekst van De verkochte bruid. Bevatte de eerste versie van Smetana's komedie echter nog gesproken dialogen, Blodek's eenakter ging de operageschiedenis in als de eerste Tsjechische opera zonder dialogen.

Het verhaal, een combinatie van bekende elementen uit de sprookjeswereld en de folklore, draait om een bron in het woud waarin meisjes bij volle maan het spiegelbeeld van hun bruidegom kunnen zien. De waarzegster Veruna raadt de jonge Lidunka aan om daar haar toekomst te bekijken, maar hun gesprek wordt afgeluisterd door de jonge Vojtech, op wie Lidunka zelf heimelijk verliefd is, en de oude Janek, van wie zij niet zo veel moet hebben.

's Avonds verstopt Vojtech zich bij de bron in de struiken, terwijl Janek het lot een handje wil helpen vanaf een tak in een boom, zodat hij zich recht boven de waterspiegel bevindt. De tak breekt echter af en Janek valt in het water tot schrik van Lidunka, die prompt de bemodderde Janek uit de bron ziet opduiken. Daarop stormt Vojtech naderbij, gevolgd door de jongens en meisjes uit het dorp en Janek wordt het middelpunt van algehele vrolijkheid, terwijl de beide gelieven elkaar in de armen sluiten..

Inclusief een ouverture en een intermezzo vol manestralen is In de bron een amusante kleine komedie vol charmante muziek, terwijl vier welluidende zangpartijen een duidelijke karakterisering van de personages bieden. De uitvoering laat dat alles prima tot zijn recht komen en het is een genoegen om bij de solisten de nog jeugdig klinkende tenor Ivo Zídek tegen te komen naast de eveneens jeugdige sopraanstem van Milada Subrtová. Janek is een leuke karakterrol van de bas Zdenek Kroupa, terwijl de mezzosopraan Stepánka Stepánová met het juiste aplomb een oudere waarzegster neerzet..

Hoewel het stereo-effect tot een minimum beperkt blijft, klinkt de opname voortreffelijk. De solisten zijn helder en prominent in beeld en een fraaie, volle klank van koor en orkest wordt weergegeven in een opvallend evenwichtige spreiding. Al met al prefereer ik deze bijna zeventig jaar oude registratie veruit boven een (te) ruimtelijke maar ook dunner en afstandelijker klinkende opname uit 1981.

De solisten in die nieuwere versie hebben evenmin mijn voorkeur. Wel profiteert die opname van een vlottere directie en van beter op elkaar aansluitende muzieknummers, waardoor het geheel uiteindelijk vijf minuten korter duurt. Tevens ging die uitgave vergezeld van een libretto, maar dat is nu als pdf op de site van Supraphon te vinden, en ook dat heeft zijn voordelen.

index