CD-recensie

© Paul Korenhof, mei 2018

Ondanks goede herinneringen aan een live-optreden van Francesca Aspromonte begon ik toch met enige aarzeling aan deze uitgave. Ik ben eerlijk gezegd een beetje moedeloos geworden door al die debuut-cd's van veelbelovende jonge sopranen en tenoren van wie je daarna nooit meer iets hoort. Het is een van de negatieve neveneffecten van een tijd waarin jeugd en glamour soms belangrijker lijken dan diepgang en een artistiek niveau op basis van inzicht en ervaring.
Hopelijk vormt deze opname van deze nu 27-jarige Italiaanse sopraan daarop een uitzondering. Luisterend naar dit recital bekroop mij zelfs een vergelijkbaar gevoel als ik ooit had bij het beluisteren van een eerste cd met Mozart-aria's van de sopraan Anja Harteros: de confrontatie met een stem en een persoonlijkheid die in de muziek iets lieten gebeuren. De titel van deze cd met elf beginscènes uit het 17de-eeuwse Italiaanse muziektheater, beginnend (zij het niet letterlijk) met L'Euridice van Caccini (1602) en eindigend met Gli equivoci in amore van Scarlatti (1690), kan dan ook tweeledig worden opgevat. Op de eerste plaats is het natuurlijk een verwijzing naar de opgenomen fragmenten, maar hopelijk vormt deze uitgave ook het begin van een reeks die bewijst dat Aspromonte beslist niet tot de eendagsvliegen behoort.

De gekozen opzet heeft daarnaast nog een ander voordeel. Veel jonge solisten vallen in zo'n recital van vijf kwartier door de mand omdat zij interpretatief niet blijven boeien. Ook wie losse fragmenten zingt, moet in staat zijn in het karakter van het uitgebeelde personage door te dringen. Proloogscènes zijn echter soloscènes in de meest letterlijke zin, een kort en meestal eenmalig optreden waarin een vaak allegorische figuur - geen echt 'karakter' - zich rechtstreeks tot het publiek wendt. Dat contact met het publiek dat op het komende muziekdrama moet worden voorbereid, dient vooral welluidend, aantrekkelijk en perfect verstaanbaar te zijn en op dat punt scoort Aspromonte hier met twee dikke tienen! Zelden heb ik in de proloog tot La favola d'Orfeo de woorden 'Io la Musica son' zo letterlijk kunnen opvatten!

Het lijkt misschien pretentieus een recital te beginnen met Monteverdi's befaamde toccata, maar zodra Aspromonte haar mond opent, laat ik veel reserves varen. Niet alle helaas. Haar heldere, dragende sopraan, haar muzikaliteit en haar kleurrijke fraseringskunt overtuigen vanaf het eerste moment, maar zij schiet tekort op misschien het belangrijkste punt: verstaanbaarheid. Hoewel de (te) ruimtelijke opname en de soms erg prominente plaatsing van het ensemble Il Pomo d'Oro hiervoor medeverantwoordelijk zijn, zou het heel verstandig zijn als de jonge zangeres snel een goede coach in de armen neemt die haar bijbrengt dat in zeker in de zang de klinkers centraal moeten staan, en dat de medeklinkers terecht MEDEklinkers heten. Het lijkt of bij haar die medeklinkers alle aandacht krijgen, en dan in het bijzonder de -r-, die zelfs meer klinkt als een harde Spaanse -r- (drie à vier aanslagen met de tongpunt) dan als een iets zachtere Italiaanse -r- (twee à drie aanslagen).

Omdat het hier in diverse gevallen niet gaat om duidelijk met een slotakkoord afgeronde fragmenten, werd ervoor gekozen sommige delen uit opera's van verschillende componisten samen te voegen tot een soort korte cantates en dat werkt wonderwel. Alleen jammer dat de 'track-punten' niet altijd exact geplaatst zijn. Wie snel naar een bepaald fragment wil, hoort nu soms nog de nagalm of zelfs de uitklinkende slotnoot van het voorafgaande deel.
Daar kan men natuurlijk tegenin brengen dat de cd duidelijk niet bedoeld is voor de isolering en consumptie van losse delen, maar het was wel handig geweest om even op de achterzijde of in het cd-boekje aan te geven welke delen bij de opname werden samengevoegd. Aan de andere kant is het ook grappig te constateren hoe makkelijk de muziek van deze componisten zich laat aaneenrijgen zonder dat er stilistische verschillen hoorbaar worden.

Over de uitvoering zelf verder alleen maar lof. De kleurrijke vocalistiek van Aspromonte sluit naadloos aan bij het levendige spel van Il Pomo d'Oro onder leiding van Enrico Onofri die zich ook als violist van zijn beste kant laat zien, onder meer in een sinfonia van Alessandro Stradella.

Afgezien van de ruimtelijke opname en het soms te prominente instrumentarium een fraaie uitgave met de cd en een ruim negentig pagina's dik boekje in een stevig kartonnen doosje. Jammer dat ik weer de grote lamp bij mijn luisterstoel moest zetten om de gezongen teksten te kunnen meelezen. Waarom konden die in een zo ruimhartig opgezet cd-boekje niet wat groter/dikker/zwarter zijn? En waarom konden de introductieteksten in verschillende talen wèl in een grotere letter worden afgedrukt? En waarom konden in het verleden door Pentatone de zangteksten - zelfs bij lange opera's van Wagner - zelfs nog veel comfortabeler worden weergegeven?

Op de achterpagina van het cd-boekje staat een heel verhaal over het belang dat Pentatone hecht aan de muzikale kwaliteit, de mening van de artiesten en de opnamekwaliteit. Over de opname kunnen we hier van mening verschillen, maar duidelijk is dat de tekst in deze uitgave ondergeschikt is aan de muziek en dat de luisteraar op de laatste plaats komt. Ondanks een klank en een presentatie die niet op het niveau staan dat wij van Pentatone gewend waren, muzikaal toch een aantrekkelijke uitgave!

index