CD-recensie

© Kees de Leeuw, december 2022

In 2007 verscheen bij Naxos de tot dan laatste cd van Thomas Reiner met nagenoeg dezelfde titel als deze nieuwe cd . Ze zijn qua opzet hetzelfde: originele werken voor trompet en orkest, maar ook veel arrangementen.

Reiner (1969) is in de schaduw gebleven van zijn landgenoten Ludwig Güttler (1943), die zijn carrière binnenkort hoopt te beëindigen, en Reinhold Friedrich (1958) die u wellicht kent van het Lucerne Festival Orchestra. Deze coryfeeën kregen de kans om minder of volstrekt onbekende composities op te nemen. Güttler richtte zich onder meer op barokke Italiaanse componisten en later vooral op de componisten die betrokken waren bij de bloeitijd van de Dresdner Hofkapelle in de achttiende eeuw.
Friedrich maakte zich sterk voor Johann Samuel Endler (1694-1762) die zo'n 30 symfonieën componeerde, waarvan het mij nog altijd verbaast dat geen enkel cd-label de kwaliteit van deze composities erkent, getuige de karige hoeveelheid opnamen. Een minder bekende solist als Thomas Reiner is vaak gedwongen om vooral het bekende repertoire te spelen. Bij trompetmuziek uit de Barok wordt er dan al snel naar arrangementen gegrepen.

Vooral bewerkingen van muziek die oorspronkelijk voor hobo is geschreven, blijken zeer geschikt voor trompet. Dat is goed te horen aan de bewerkingen van deze concerten. Overigens schijnt het aan Stölzel toegeschreven concert door Reinhard Keiser (1674-1739) als fluitconcert te zijn gecomponeerd. Opmerkelijk omdat Keiser zich voornamelijk als componist van vocale werken, met name opera's, profileerde en hij maar heel weinig instrumentale muziek schreef. Het maakt het concert van Stölzel of Keiser er niet minder om. Dit trompetconcert stond ook op het repertoire van de bekende trompettist Maurice André (1933-2012). Mogelijk hoorde Thomas Reiner het concert dankzij André, die de aanleiding was dat de Duitser op zijn twaalfde besloot om ook trompettist te worden.

In het Concert in D van Telemann gebruikt Reiner een bugel (flügelhorn) in plaats van de originele corno da caccia. Het bleek minder verrassend dan ik verwachtte omdat het niet wezenlijk verschilt van een opname van Ludwig Güttler die wel op een, zij het moderne en relatief gemakkelijk bespeelbare corno da caccia het werk uitvoert (de opname dateert uit 1983, met het Neues Bachisches Collegium Musicum Leipzig o.l.v. Max Pommer).
Het korte maar virtuoze deel uit een Sonate voor blokfluit van Johann Christian Schickhardt (1682-1762) bewijst dat een compositie voor dit instrument eveneens goed gebruikt kan worden voor een bewerking voor trompet.
De sonate van Heinrich Ignaz Franz Biber (1644-1704) uit zijn 12 Sonatae tam aris, quam aulis servientes is oorspronkelijk wel voor trompet gecomponeerd, voorzien van een bescheiden strijkersbbegeleiding. Deze stukken waren zoals de titel aangeeft zowel voor gebruik in de kerk als in het paleis. Biber, vooral bekend van zijn Rozenkrans-sonates, schreef ook prachtige werken waarin een of meer trompetten een belangrijke rol spelen, zoals in Missen en sonates.
Nauwelijks bekend is de Sonate voor trompet van de in Wenen werkzame Franz Reinhart (1682-1727) die volgens het cd boekje een wereldpremière op cd is. Zoals vaker blijkt dit niet te kloppen. Paul Plunkett bracht al in 1998 samen met het ensemble Bell'arte Salzburg een cd uit met deze sonate (Tromba Triumphans op het label van Winter & Winter). Er is wel een groot verschil omdat Plunkett een natuurtrompet bespeelde en Winter een hedendaagse. De heldere klank van Reiner verkies ik verre boven de authentieke maar niet zo fraai klinkende natuurtrompet van Plunkett.
Een andere wereldpremière op cd die wel een echte primeur lijkt is van Johann Michael Fasch (1695-ca. 1770), broer van de veel bekendere Johann Friedrich Fasch. Het is een concertant werk voor trompet en viool dat mij enigszins doet denken aan Bachs Sinfonia in D, BWV 1045, met drie trompetten en viool.
Het enige bekende werk van deze Fasch telg heeft niet de kwaliteit van Bach maar is toch een aanwinst. Overigens wordt deze Fasch niet in de Grove, de gezaghebbende encyclopedie voor klassieke muziek, genoemd.
Er bestaat twijfel of een trompetconcert van Carl Friedrich Christian, zoon van Johann Friedrich, toch niet van de vader is. Tot ik een fragment hoorde dat identiek leek aan een passage uit een compositie van Johann Friedrich Fasch. De autogram wijst naar Johann Michael en laten we hem de eer geven.

Het ensemble Interpreti Veneziani, bestaand uit 7 of 8 strijkers en een klavecinist, speelt met zwier en begeleidt Thomas Reiner zeer adequaat. De solist blijkt een uitmuntend musicus. Laten we hopen dat een volgende cd minder lang op zich laat wachten.

index