CD-recensie

 

© Kees de Leeuw, november 2018

 

Direct Message - 20th & 21th Century Works for Trumpet and Piano

Maxwell-Davies: Sonate voor trompet en piano op.1

Gallois Montbrun: Sarabande et Finale

Woolf: Direct message

Enescu: Légende

Pritchard: Seven halts on the Somme

Swayne: Sangre viva

Castérède: Sonatina

Matilda Lloyd (trompet), John Reid (piano)
Orchid classics CRC 100089 • 64' •
Opname: december 2017, februari en april april 2018, Britten Studio, Snape Maltings, Suffolk (VK)

   

Guido van Oorschot schreef het al in 2016 in de Volkskrant: "Trompettisten? In een symfonieorkest zijn het doorgaans de gezellige knullen." en constateerde dat het daarom des te opmerkelijker is dat in dit mannenbolwerk twee van de grootste trompetsolisten vrouw zijn, Alison Balsom en Tine Thing Helseth. Als de voortekenen niet bedriegen duurt het niet lang meer of we kunnen er een derde naam aan toevoegen, die van Matilda Lloyd. Hoewel zij pas 22 jaar jong is en nog voor haar Masters aan de Royal Academy of Music in Londen studeert maakt ze de indruk dat ze al jaren op topniveau musiceert. Bovendien weet ze heel goed wat ze wil bereiken in haar muziekcarrière. Ze maakt daarmee in veel opzichten een volwassen indruk. Pas wanneer je sommige foto's van haar ziet, besef je dat het eigenlijk om een nog heel jonge vrouw gaat die haar jeugd nog maar amper achter zich heeft.

Matilda Lloyd begon trompet te spelen op haar achtste en won tien jaar later in 2014 de fameuze titel BBC Young Musician of the Year, in de categorie koperen blaasinstrumenten. Ze deed vervolgens veel ervaring op in diverse ensembles en orkesten en gaf al een groot aantal recitals. Ze was eerste trompettist in het National Youth Orchestra of Great Britain en het European Union Youth Orchestra. Met dit laatste orkest trad ze onder meer in het Concertgebouw op, onder Bernard Haitink in de Zevende symfonie van Bruckner. Ze noemt het als een van de hoogtepunten in haar loopbaan, naast een optreden in de BBC Proms. Een jaar geleden won ze het internationale Eric Aubier trompet concours.

 
 Matilda Lloyd

Ze neemt niet de gemakkelijkste weg voor deze debuut-cd. De composities die ze koos zijn veeleisend en merendeels bovendien minder bekend. Dat past wel bij haar, want Lloyd heeft de ambitie om moderne muziek ten gehore ten brengen. Niet alleen fonkelnieuwe composities, maar juist ook die werken die na hun wereldpremière zelden of nooit meer zijn uitgevoerd.
Zo vond ze het zeer gepast om het album te openen met het officiële debuut van Peter Maxwell Davis (1934-2016), de sonate voor trompet en piano op. 1 uit 1955. Een kort driedelig werk dat destijds door de Society for the Promotion of New Music het weinig vleiende stempel 'agressief' kreeg opgedrukt. Het is inderdaad geen muziek voor de teergevoelige ziel en het is begrijpelijk dat het destijds als zeer modern ervaren werd. Zestig jaar later wordt het echter beschouwd als een mijlpaal in dit repertoire.

Uit ongeveer dezelfde periode maar heel wat conventioneler zijn de werken van Raymond Gallois Montbrun (1918-1994) en Jacques Castérède (1926-2014). De Sonatine van laatstgenoemde vraagt veel virtuositeit van de trompettist. Zou dit de reden zijn dat dit werk - voor zover ik weet - nooit eerder op cd werd vastgelegd? Overigens lijken Lloyd en haar begeleider geen enkele moeite met het stuk te hebben. Het is een mooi voorbeeld van wat Lloyd nastreeft, het aan de vergetelheid ontrukken van - zij het in dit geval relatief - moderne muziek. Het oudste werk op deze cd is de bekende Légende (1906) van Enescu, een echte klassieker.

Sangre viva van de Brit Giles Swayne (1946) is gebaseerd op werken van de schrijver Federico García Lorca. Het eerste deel, Dark 1, verwijst naar een lezing die Lorca gaf over 'duende', Spaans voor een verhoogde staat van emotie, expressie en authenticiteit bij een kunstenaar zoals een musicus. Het inspireerde de componist tot een overwegend somber en bij vlagen zelfs 'woest' stuk met veel korte fragmenten en voor de trompettist minder gebruikelijke technieken. Bij mij riep het een gevoel van onrust op. De piano komt in een passage waar het geluid bijna verdwijnt en dan weer aanzwelt als een irritant, steeds weerkerend insect zeer indringend en dreigend over. Het tweede deel is gestoeld op het gedicht Sueño (droom) en is veel kalmer van aard, met opnieuw een belangrijke rol voor de piano. Een zich herhalend, aanhoudend ritme symboliseert de wegtikkende tijd. Dat past helemaal bij het gedicht dat thema's als tijd en vergetelheid als onderwerp heeft. Een boeiende compositie waarbij ik als luisteraar, in de woorden van collega Maarten Brandt in zijn interview met Thea Derks, flink uitgedaagd werd om mij open te stellen voor wat verder van mijn (muzikale) bed ligt.

Deborah Pritchard (1997) vond haar inspiratie in schilderijen van Hughie O' Donoghue (1953), die de tocht verbeelden van het Engelse leger langs de Somme, waar in de Eerste Wereldoorlog een vreselijke veldslag plaats vond. De compositie is ook bedoeld als herinnering aan haar overleden vader. Bijzonder is dat dit emotionele werk precies honderd jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog is vastgelegd op cd.

Direct message van Alex Woolf (1995) is een compositieopdracht. Woolf begint met de trompet als boodschapper, zoals we die kennen uit de bijbel, mythen en geschiedenis. Hij betrekt het echter op de hedendaagse situatie waarin twee partijen, trompet en piano, elkaar proberen te bereiken. Ondanks de vele communicatiemedia waarover wij tegenwoordig kunnen beschikken blijkt het toch heel moeilijk voor de trompet om de piano te bereiken. Een treffend beeld dat we helaas maar al te vaak zien in de hedendaagse maatschappij, waar veel mensen langs elkaar heen in plaats van met elkaar of helemaal niet communiceren. Het is mooi dat jonge mensen als Alex Woolf en Matilda Lloyd dit blijkbaar ook signaleren.

Een opvallende debuut-cd met een bijzonder programma dat door de verrassend goede Matilda Lloyd met haar uitstekende begeleider John Reid heel mooi wordt uitgevoerd. Lloyd zet hiermee een belangrijke stap in haar streven naar een verdere carrière als soliste. Hopelijk bereikt ze hiermee ook een ander doel, namelijk dat ze jonge mensen (vooral meisjes) inspireert om ook een koperen blaasinstrument te gaan bespelen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links