CD-recensie

Fürchtet euch nicht

Veertig jaar Ricercar

 

© Gerard van der Leeuw, juni 2021

Fürchtet euch nicht - Bassoons & Bombards Music from the German Baroque

Klik hier voor het programma

Julie Roset (sopraan), Paulin
Bündgen (countertenor), Syntagma Amici, Vox Luminis o.l.v. Lionel Meunier
Ricercar 420 • 67' •
Opname: sept. 2018, Notre-Dame, Gedinne (B); okt. en juni 2019, Notre-Dame de Centeilles (F)

   

Niet alleen Gimell bestaat nu ruim veertig jaar (klik hier), ook het Belgische Ricercar bracht in 1980 zijn eerste plaat uit: dansen uit Terpsichore van Michael Praetorius, van wie dit jaar het vierhonderdste sterfjaar wordt herdacht.

Het merk ontstond toen het Luikse Musica Aurea op zoek ging naar een platenmaatschappij voor hun Praetorius-opname, maar die niet vond. Ze sloegen de hand aan de ploeg en zo ontstond, met een verwijzing naar hun zoektocht een nieuw label: Ricercar.

Inmiddels verschenen zo’n vierhonderd titels. In de loop der jaren werd Ricercar steeds meer een label voor ‘oude’ muziek, al voert het nog altijd opnames van met name Waalse componisten als Guillaume Lekeu, Henri Vieuxtemps en César Franck.

Voor Duitse barokmuziek kwam er een speciaal ensemble: het Ricercar Consort (Weckmann, Schein, Buxtehude, Bruhns, Bach etc.). En op Ricercar verschenen opnames van ensembles als het blazersensemble La Fenice, het gambaconsort L’Achéron en Vox Luminis. Drijvende kracht achter het label is nog altijd gambist Jérôme Lejeune.

Om de viering van het veertig jarig bestaan luister bij te zetten verscheen de cd Fürchtet euch nicht waarop het ensemble Syntagma amici - de naam uiteraard een hommage aan Michael Praetorius, wiens Syntagma Musicum uit 1619 onmisbaar is voor onze kennis van het instrumentarium uit die tijd - samenwerkt met Vox Luminis.

Fagot en bombarden in Syntagma Musicum

Een feest voor blazers en zangers! Met werken van Johann Hermann Schein (1586-1630), Philipp Friedrich Böddecker (1615-1683), Johann Vierdanck (1605-1646), Samuel Scheidt (1587-1654), Heinrich Schütz (1585-1672), Johann Rosenmüller (1619-1684), Daniel Speer (1636-1707), Johann Theile (1646-1724), Philipp Friedrich Buchner (1614-1669), Johann Rudolf Ahle (1625-1673) en een aantal anonymi. Vox Luminis werkt mee in Hosianna dem Sohne David van Schein, en het dubbelkorige Fürchtet euch nicht van Ahle, met een chorus angelorum en een chorus pastorum en een pastorale voor fagottenkoor. Een tweetal Hooglied-motetten uit de Symphoniae sacrae van Heinrich Schütz worden gezongen door Julie Roset, sopraan en Paulin Bündgen, countertenor.

Als eerste instrumentale werk horen we de Sonata sopra La Monica, fagotto solo van de uit de Elzas afkomstige Philipp Friedrich Böddecker, een werk dat geldt als een van de vroegste composities voor fagot. Het werk met een uiterst virtuose fagotpartij is gebaseerd op het in die tijd in heel Europa bekende liedje over een meisje dat geen non wilde zijn: La Monica.*

Bijzonder ook de anonieme Sonate a 8, 4 viole e 4 fagotti. En een unicum zijn twee anonieme Sonate à 5 Bombardi waarvan het manuscript bewaard wordt in de Landesbibliothek in Kassel. De sopraan bombarde, een voorloper van de latere hobo is goed hoorbaar in de sonate van de in Würzburg werkzame Philipp Friedrich Buchner. Van Johann Theile, een leerling van Schütz horen we de swingende tweedelige Sonate Basson solo.

 

Bijzonder is de foto op het cd boekje: twee engelen die een bas bombarde en een fagot bespelen, een detail uit koepel-schildering in het mausoleum voor Ernst von Holstein-Schaumburg in de St. Martini in Stadthagen. Een kerk waar u sowieso een keer naartoe moet, al was het maar voor de grandioze beelden van Adriaen de Vries.

Dit is een fantastische, feestelijke, mooi opgenomen cd vol onbekend, kleurrijk repertoire. De uitvoeringen zijn boven alle lof verheven. Het enige dat ik in het door Jérôme Lejeune geschreven tekstboekje mis zijn de teksten van de gezongen werken. Jammer, maar niet onoverkomelijk.
De cd is gedeeltelijk (Schein en Ahle) opgenomen in de Notre-Dame van het vlak bij de Franse grens gelegen Belgische Gedinne (september 2018) en voor het overige deel in de in het zuiden van Frankrijk gelegen romaanse Notre-Dame de Centeilles (oktober 2019 en juni 2020).

_______________
* Zie: Rebecca Hagen Watson: La Monica: A Study of Early Baroque Performance Practices as Applied to Philipp Friedrich Böddecker’s Sonata sopra "La Monica”, The University of Arizona, 2016. De melodie werd o.a gebruikt door Girolamo Frescobaldi (Partite sopra la Monica) en Biagio Marini (Sonata sopra La Monica: A doi Violini e Basseto o Viola da gamba). In Duitsland werd de melodie ook gebruikt in de koralen Von Gott will ich nicht lassen en Helft mir Gottes Güte preisen. Zie ook: John Wendland: Madre Non Mi Far Monaca: The Biography of a Renaissance Folksong, in: Acta Musicologica 48 (2). International Musicological Society (1976), pp. 185–204. In de Nederlanden werd de melodie bekend als Almande nonette, in Engeland als The Queen’s Almaine of Oulde Almaine.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links