CD-recensie
© Aart van der Wal, juli 2023
Viennese Transfigurations Berg/Brilinsky: Vioolconcert (bew. voor voor viool, klarinet, piano en contrabas) Zemlinsky/Brilinsky: Twee delen uit Cymbeline (bew. voor viool, klarinet en contrabas) Wally: Transfigurations (nieuwe versie) (voor viool, klarinet, piano en contrabas) Maxim Brillinsky (viool), Stefan Neubauer (klarinet), Johannes Piirto (piano), Bartosz Sikorski (contrabas) |
Het coronavirus heeft door heel wat rekeningen forse strepen gehaald. Dat was in de cultuursector niet anders: het ‘regende' beperkingen op en naast de podia, talloze evenementen werden of afgezegd of tot een minimum aantal bezoekers beperkt en ze moesten bovendien mondkapjes op. Op het podium gold de instructie dat de musici op minstens 1.5 meter van elkaar plaats moesten nemen, wat afgezien van de overige beschermingsmaatregelen de verstaanbaarheid zeker niet bevorderde. Vandaar ook dat streaming meer en meer de plaats ging innemen van het traditionele live-concert, prima fungerend als een soort van 'tegengif'.
Iets dergelijks speelde ook in mei 2021 in Wenen: het oorspronkelijk op de zeventiende geplande concert mét publiek moest noodgedwongen worden afgezegd, waarna men vervolgens zijn toevlucht nam tot het eveneens in Wenen gevestigde Arnold Schönberg Center om op die locatie op diezelfde dag het concert zónder publiek te streamen (waar, misschien goed om te weten, regelmatig concerten plaatsvinden die tevens worden uitgezonden). Het resultaat staat op dit nieuwe album dat de titel Transfigurations meekreeg, naar het gelijknamige samenwerkingsverband tussen Thomas Wally (*1981) en drie Engelse componisten en auteurs in het kader van het concert Across the Frontiers tijdens het bekende muziekfestival in het Oostenrijkse Bregenz. Daar vond de première plaats van een nieuwe versie, op dit album vastgelegd, van de vier stukken voor viool, klarinet, piano en contrabas, Transfigurations I-IV, waarvan de oorspronkelijke versie in 2020 werd opgenomen.
 |
Thomas Wally |
Ten tijde van de Weense, door Arnold Schönberg opgerichte Verein für musikalische Privataufführungen was er alle aanleiding tot bewerkingen, vaak de enige manier om nieuwe of (vrijwel) onbekende muziek te kunnen laten horen, maar nu ligt dat anders en daarom had ik al bij voorbaat vraagtekens bij Maxim Brilinsky's bewerking van Alban Bergs Vioolconcert voor viool, klarinet, piano en contrabas, een overigens bepaald niet alledaagse combinatie. Het overtuigde mij niet. Dat geldt in iets mindere mate voor de beide deeltjes (ze nemen samen niet meer dan zo'n acht minuten in beslag) uit Zemlinsky's toneelmuziek bij Cymbeline, muziek die je toch vrijwel nooit hoort en hier bewerkt voor viool, klarinet, piano en contrabas. Voor Bergs eigen bewerking (voor viool, klarinet en piano) van het tweede deel, Adagio, uit zijn Kammerkonzert geldt dat zeker niet: deze versie kan zich zelfs uitstekend naast het origineel handhaven, verdient in dit opzicht zelfs een ‘tweede leven'.
 |
Maxim Brilinsky |
Over de vier musici niets dan goeds: niet alleen kennen ze dit typisch Weense repertoire van binnen en van buiten, maar ze hebben ook als instrumentalist hun sporen bepaald wel verdiend, hetzij als solist, als orkestlid van de Wiener Philharmoniker of anderszins. Dit is ook het type musici dat in de bekende pauzefilmpjes van het traditionele Weense Nieuwjaarsconcert voor de (brood)nodige afwisseling zorgt. Waarbij ik er graag bij vermeld dat Schönberg, Berg en Webern uitstekende bewerkers waren van walsen van Johann Strauss... Soms memoreer ik dit toch maar even als ik weer eens iemand tegenkom die voor de kostelijke muziek van de beroemde Weense walskoning meent zijn neus te moeten optrekken...
De door Alexander Grün gemaakte opname laat niets te wensen over.