CD-recensie

 

© Aart van der Wal, juli 2012

 

 

Filia Sion

Grudenz: Prelustri elucentia

(Von) Bingen: O Ingnis spiritus

Gregoriaanse gezangen

Vox Clamantis o.l.v. Jean-Eik Tulve

ECM New Series 2244 476 4499 • 63' •

Opname: september 2010, Domkerk van St. Nicolaas, Haapsalu (Estland)

www.voxclamantis.ee/w/index.php/en/ensemble

www.ecmrecords.nl


Een cd gevuld met gregoriaanse gezangen lijkt wat (te) veel van het goede, maar in de praktijk valt dat alleszins mee, dankzij Vox Clamantis dat niet alleen toegewijd maar ook verbeeldingsvol zingt. Dit in 1996 opgerichte koor staat midden in de rijke koortraditie van Estland, en niet alleen wat betreft het gregoriaans: eigentijdse componisten als Arvo Pärt, Erkki-Sven Tüür en Helena Tulve schreven composities voor Vox Clamantis.

Al vanaf begin van het christendom werd er in de kerk gezongen. De eenstemmige melodieën maakten deel uit van de rooms-katholieke eredienst. Het was paus Gregorius de Grote (ca. 540-604) die tekst en melodie in codices als het ware formaliseerde, waardoor ze deel gingen uitmaken van de Latijnse kerkceremonieën (cantus gregorianus). Dat neemt niet weg dat die melodieën al eeuwen eerder in gebruik waren., zij het dat zij uitslutend door orale overlevering in stand bleven, van generatie op generatie. De eerste bekende handschriften stammen pas uit de negende eeuw, toen de liturgische teksten voor het eerst werden voorzien van zogenaamde neumen, tekens die op de lettergrepen aangeven hoe die gezongen dienen te worden. Van de notatie van de precieze toonhoogte was toen nog geen sprake: die werd pas genoteerd vanaf de elfde eeuw, met de introductie van de (toen nog) vierlijnige notenbalk.

Vroeger was het zingen van het gregoriaans een mannenklus, maar tegenwoordig zijn er steeds meer vrouwen- en gemengde koren die zich met deze muziekvorm bezig houden. Vox Clamantis laat ons in deze prachtige opname de onvergankelijke schoonheid van het gregoriaans tot in de diepste vezels meebeleven.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links