CD-recensie

© Aart van der Wal, februari 2018

Het Venetiaanse millennium: het tijdperk van 700 tot 1797, zo luidt het nieuwste sacd-project van Jordi Savall op zijn eigen label Alia Vox. En ook ditmaal is het een gebonden, kloek boekwerk geworden met maar liefst twee leeslinten, een boeiende toelichting en voorzien van een groot aantal schitterende illustraties in kleur. Het zijn overigens geen enorme lappen tekst (hoewel er sprake is van vijf grondig uitgewerkte essays die de muziek in een brede geschiedkundige context plaatsen), want aan de 339(!) bladzijden is een discografie toegevoegd en zijn de teksten in verschillende talen beschikbaar: Frans, Engels, Duits, Italiaans, Catalaans en Castellano. De ensembles die aan dit grootse project hebben meegewerkt zijn naast het bekende Hespèrion XXI, La Capella Reial de Catalunya (ofwel Koninklijke Catalaanse Kapel) en Le Concert des Nations, het ensemble Panagiotis Neochoritis dat zich in de Byzantijnse muziek heeft gespecialiseerd.

Voor mij was het weer zo'n rijk uitgedoste uitgave die mij eerst tot lezen en daarna pas tot het beluisteren van de beide cd's bracht. Dan luister je toch echt met andere oren naar deze - overigens direct aansprekende - muziek uit alle windstreken. Het is daarmee met recht wereldmuziek die duizend jaar omvat, maar wel met Venetië als aankomst- en vertrekpunt. U vindt hier alvast een bondige toelichting in het Engels op het programma dat op de beide sacd's is vastgelegd. Op Spotify (zie hierboven) vindt u alle (37) titels. Ze zijn naar jaartal gerangschikt, met als extra winstpunt de afwisseling die het programma biedt: niet alleen is er doelbewust gekozen voor representatieve stukken in de desbetreffende periode, maar ook werd gekeken naar de aard ervan, waardoor een zekere mate van eenvormigheid is vermeden.
Heel apart is de laatste track: 'Les troupes françaises de Bonaparte à Venise, Chute de la République'. Het betreft La Sainte Ligue van Luigi Bordèse (1815-1886). Bordèse haalde daarvoor zijn inspiratie uit Beethovens Zevende (Allegretto: typisch zo'n marsmelodie die zich uitstekend voor een bewerking leent) en Vijfde (finale).
Over de uitvoeringen valt eigenlijk niets anders te zeggen dan dat die net als deze wereldmuziek van wereldklasse zijn. Dat kan ook moeilijk anders, want een kritischer musicus (én producer!) dan Savall moet ik nog tegenkomen. Bovendien staat Savall erom bekend dat hij er steeds weer opnieuw in slaagt om onbekende of in de vergetelheid geraakte muziek naar de oppervlakte te brengen en die geschikt te maken voor uitvoering door zijn verschillende ensembles. Savall: gambist, dirigent, musicoloog en producer tegelijkertijd.
De live-opnamen werden gemaakt in de abdij van Fontfroide, de Kollegienkirche in Salzburg en - jawel! - TivoliVredenburg in Utrecht. Er moet daarom ongetwijfeld de nodige techniek aan te pas zijn gekomen om het klankbeeld de nodige uniformiteit mee te geven. En dan uiteraard onder meer dan slechts het toeziend oog van Savall zelf, want hij is zowel de producent als eigenaar van Alia Vox. De registratie, montage en mastering is met meesterhand gedaan door Manuel Mohino.

index