CD-recensie

 

© Aart van der Wal, juli 2024

Seabourne: My Song in October - September, just Septembers*

Klik hier voor het inhoudsoverzicht

Michael Bell (piano), Karen Radcliff (sopraan)*
Sheva Contemporary SH326 • 75' •
Opname: febr. 2024, Wiltshire Music
Centre (My Song in October); 2004, Keele University Chapel & re-mastered 2023 (September)

www.shevacollection.co.uk

 

 
 

Peter Seabourne

   

Het jaar 2020 bracht een vrijwel overal diep gevoelde tragedie met zich mee: die van de COVID-pandemie. Voor de Britse componist Peter Seabourne (*1960) was het tevens het jaar waarin hij zijn echtgenote, de grafische ontwerpster Marcelle Seabourne, aan de gevolgen van kanker (ze leed aan melanoom) verloor. Ze overleed op 19 oktober. Ze was al eerder een belangrijke inspiratiebron voor Seabourne, zoals van Fall, het hoornkwintet (hier door mij besproken) dat zijn muzikale wortels heeft in een aantal van haar monoprints (waarvoor Marcelle een speciale techniek had ontwikkeld), een reeks abstracties die teruggrijpen op een indrukwekkend gedicht van Alfred Lord Tennyson (1809-1892): Ring Out, Wild Bells, deel uitmakend van het aan de gestorven verloofde van Tennysons zuster gewijde In Memoriam.

Peter Seabourne heeft meer herinneringen aan Marcelle muzikaal vormgegeven, zoals ook blijkt uit dit album, My Song in October, tevens het achtste uit de pianocyclus Steps, waarvan onlangs het negende deel, Les Fleurs de la Maladie, verscheen. Over de cyclus als geheel kunt u hier meer lezen.

Marcelle en Peter Seabourne

Twee lotgenoten, want ook de pianist Michael Bell verloor zijn echtgenote, de sopraan Karen Radcliffe. My Song in October heeft hen beiden een belangrijke plaats gegeven.

Bell geldt als een vooraanstaande pianist, die zich ook als liedbegeleider en pedagoog zeer verdienstelijk heeft gemaakt en een breed repertoire op zijn naam heeft staan. Hij heeft bovendien menig pianowerk van Seabourne ten doop gehouden.

Karen Radcliffe maakt onder meer naam als vertolkster van modern en eigentijds repertoire, waaronder een groot aantal premières, zoals van de liedcyclus September Just September van Peter Seabourne. Samen met Michael Bell ondernam ze een groot aantal tournees die hecht echtpaar door vrijwel geheel Europa voerde.

Seabourne ontleende de titel My Song in October (de afbeelding op de cd-cover is een detail van het gelijknamige schilderij van Marcelle Seabourne) aan een gedicht van de Engelse dichter en schrijver van kinderboeken Ted Hughes (1930-1998),Elegy for the Leaves:

Who's killed the leaves?
Me, says the apple, I've killed them all.
Fat as a bomb or a cannonball
I've killed the leaves.

Who sees them drop?
Me, says the pear, they will leave me all bare
So all the people can point and stare.
I see them drop.

Who'll catch their blood?
Me, me, me, says the marrow, the marrow.
I'll get so rotund that they'll need a wheelbarrow.
I'll catch their blood.

Who'll make their shroud?
Me, says the swallow, there's just time enough
Before I must pack all my spools and be off.
I'll make their shroud.

Who'll dig their grave?
Me, says the river, with the power of the clouds
A brown deep grave I'll dig under my floods.
I'll dig their grave.

Who'll be their parson?
Me, says the Crow, for it is well-known
I study the bible right down to the bone.
I'll be their parson.

Who'll be chief mourner?
Me, says the wind, I will cry through the grass
The people will pale and go cold when I pass.
I'll be chief mourner.

Who'll carry the coffin?
Me, says the sunset, the whole world will weep
To see me lower it into the deep.
I'll carry the coffin.

Who'll sing a psalm?
Me, says the tractor, with mu gear grinding glottle
I'll plough Up the stubble and sing through my throttle.
I'll sing the psalm.

Who'll toll the bell?
Me, says the robin, my song in October
Will tell the still gardens the leaves are over.
I'll toll the bell.

Marcelle Seabourne: As the Tide recedes

Seabourne over My Song in October:

'I have always been somewhat haunted by A Blown Away Leaf from Janácek's On an Overgrown Path, written on the death of his daughter, Olga. Both in mind, I gathered together a set of nineteen poems about, or including references to, autumnal leaves and used these as starting points (the 19th being the date of my wife's death; also the 19th letter of the alphabet - S for Seabourne - found widely in my work as E flat - Es in German). The pieces are not musical equivalents of the poems; a few broadly follow the narrative, but others start from a phrase, metaphor or general mood - there is no common pattern.'

 
 

Michael Bell

Natuurlijk, dit album heeft alle kenmerken van een in muziek gegoten epitaaf, het aandeel van het liedduo Karen Radcliffe en Michael Bell daterend uit 2004, toen deel uitmakend van Seabourne's Septembers, Just Septembers, de negen liederen op teksten van Emily Dickinson (1830-1886), opgenomen in 2004 en speciaal voor dit album geremasterd:

They dropped like Flakes
I showed her Heights she never saw
Wild Nights!
Midsummer
Nobody knows this little Rose
She bore it
Whether my bark went down at sea
The Sky is low
Winter Afternoons

Andere dichters waarin Seabourne troost vond en die zijn pianomuziek op dit album als het ware mede vorm hebben gegeven: Katherine Raine (#2), Dante Gabriel Rossetti (#3), Bliss Carman (#4), Johann Wolfgang von Goethe (#5 en 17), Percy Bysshe Shelley (#6 en 11), Hermann Hesse (#7), Edward Thomas (#8), Anne Brontë (#9), Rainer Maria Rilke (#10), Paul Verlaine (#12), Henry Wadsworth Longfellow (#13), Elizabeth Barrett Browning (#14), Adelaide Crapsey (#15), Robert Herrick (#16) en Guillaume Apollinaire (#18).

Het begin van 'The leaves are falling' (#10)

Met My Song in October heeft Seabourne een van contemplatie en weemoed vervuld sfeerbeeld met impressionistische kenmerken geschapen dat diepe indruk maakt. Naarmate het stuk vordert wordt de sfeer onmiskenbaar donkerder, droefgeestiger (zwaarmoedig zou ik het echter toch niet willen noemen), culminerend in de laatste drie liederen: 'The wind whispers in dry leaves', 'This sprig of heather' en 'Who'll toll the bell?' Het algehele beeld is herfstachtig, de bladeren zijn gevallen, ze ritselen door de wind, de roos is dood. Maar er is ook berusting en het verdriet dat echte warmte uitstraalt, het leed in zekere zin is verwerkt.

 
 

Karen Radcliff

De negen 'songs' op teksten van Emily Dickinson brengen ons dicht bij Karen Radcliff die, toen ze deze liederen opname, zich bewust was van haar ziekte en hetgeen zij dienaangaande tegemoet moest zien. Het geeft haar vertolking een zeldzame intensiteit, haar stem ongebroken en loepzuiver. En dan is er, zoals ook in het programma daarvóór, Michael Bell, de uitmuntende, assertieve en empathische pianist die dit gehele recital zoveel kleur en fleur heeft meegegeven.

Dit is een bijzonder fraai gestileerd album waarop schitterende muziek tot klinken komt, van Seabourne als componist, door Bell als pianist en - helaas postuum - Radcliff als sopraan.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links