CD-recensie
© Aart van der Wal, september 2020
Schubert's Guitars Schubert/Cordas: Pianosonate in A, 664 - in Bes, D 960 (arr. voor twee gitaren) Fernando Riscado Cordas en Izhar Elias (gitaar) |
 |
De liefhebbers van de gitaar (laat staan twéé) zullen ongetwijfeld met deze nieuwe uitgave in hun sas zijn. Deze twee topgitaristen leggen zich al jaren toe op de exploratie en ontsluiting van het negentiende-eeuwse gitaarrepertoire met als basis de historiserende uitvoeringspraktijk. Beide gitaristen zijn in ons land werkzaam: Fernando Riscado Cordas en Izhar Elias zijn als docent verbonden aan respectievelijk het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en het Conservatorium van Amsterdam. Theorie en praktijk, de heren weten er uitstekend de weg in. Maar toch.
Schubert's Guitars, zo luidt de wat merkwaardige titel van dit album, alsof het zou gaan om Schuberts gitaarverzameling. Het gaat echter over iets geheel anders en wat de liefhebbers van Schuberts pianomuziek zeker de ogen zal doen uitwrijven. Niet zijn gitaarcollectie staat hier ter discussie, maar de vraag of er op historische gronden een voldoende valide reden te bedenken valt voor deze bewerkingen. Ik meen van niet, of alleen via een omweg.
Dat Schubert niet voldoende geld had om zelf een piano te bekostigen en zich daarom moest behelpen met een gitaar betekent nog niet dat zijn pianosonates zich voor een gitaarbewerking lenen. Wel kennen dergelijke arrangementen ook van de liederen, waar eveneens bedenkingen bij mogen worden geplaatst, al is de 'schade' daarvan in idiomatisch opzicht gelukkig minder groot. Maar zelfs de beste gitaristen en de mooiste gitaren kunnen niet verhelen dat het, wat deze beide groots uitpakkende sonates (en zeker de laatste, D 960*) betreft, vanuit dat idiomatische perspectief gewoon niet deugt. Omdat we in de meest letterlijke zin geheel andere muziek krijgen voorgeschoteld. Muziek die Schubert nooit en te nimmer zo zou hebben gecomponeerd. Hij zal er waarschijnlijk zelfs geen seconde bij stil hebben gestaan.
Hoe zich dit dan vervolgens verhoudt tot het nobele streven naar de historiserende uitvoeringspraktijk staat me niet goed voor de geest (al getuigt het cd-boekje er wel van, waarin zelfs een pleidooi wordt gehouden voor dit soort arrangementen). Maar zoals gezegd: misschien is het gefundenes Fressen voor de gitaaradepten; en daar is op zich natuurlijk niets mis mee. Over de door Tom Peeters gemaakte opname kan ik wederom niets dan goeds melden: de beide gitaren staan er met alle denkbare fleur op en zijn in volmaakte balans gebracht. U krijgt de beide gitaristen bovendien bij wijze van spreken 'live' in uw luisterkamer. De beide instrumenten stammen uit de periode van rond 1830 van de hand van Bernard Enzensperger (die naar verluidt aan Schubert diens tweede gitaar leverde) met darmsnaren van Toro en Kürschner. De stemming is a'=430Hz.
___________________
*De oorspronkelijke toonsoorten zijn aangepast: 1. van Bes-groot naar C-groot; 2. van cis-klein naar e-klein; 3. van Bes-groot/bes-klein naar C-groot/c-klein; 4. van Bes-groot naar C-groot.