CD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2021

Ad Illam

Ravel: Prélude M 65

Chopin: Préludes op. 28 nr. 3, 4, 8, 13, 14 - Berceuse op. 57

(L.) Boulanger: Prélude in Des

Demestres: Annas Erwachen - Wiegenlied für Anna

(N.) Boulanger: Vers la vie nouvelle

Piazzolla: Leijna's Game - Flora's Game - Sunny's Game

Vázquez: Ella

Ginastera: Pianosonate nr. 1 op. 22

Susana Gómez Vázquez (piano)
Eudora EUD-SACD-2104 • 60' • (sacd)
Opname: okt. 2020, Sala Mozart, Auditorio de Zaragoza (Spanje)

 

Het mag dan 'strooigoed' zijn, het programma van dit recital is wel smaakvol samengesteld en opgebouwd, uitstekend uitgevoerd door het Spaanse pianotalent Susana Gómez Vázquez.

De titel van het album, Ad Illam, betekent Voor haar, waarbij het draait om composities waarin de vrouw of een vrouw centraal staat. Ook wat de toondichters betreft zijn er meerdere dames in het spel, met om te beginnen Lili Boulanger (1893-1918) die op haar zeventiende de fraaie Prélude in Des schreef, duidelijk geïnspireerd op het werk van haar land- en tijdgenoot Maurice Ravel (1875-1937).

Nadia Boulanger (1887-1979), de oudere zus van Lili, schreef Vers in vie nouvelle (Naar een nieuw leven), maar is meer bekend geworden als vooraanstaande docente van vele (latere) grootheden dan als componiste (Lili stak haar wat dit betreft duidelijk naar de kroon). Wat niet wegneemt dat dit miniatuur uit 1918 van grote schoonheid getuigt. Nog sterk onder de indruk van de ‘Grote Oorlog' legt het getuigenis af van de hoop op een betere wereld.

De derde en tevens laatste in dit rijtje vrouwelijke componiste is de pianiste zelf, die vertegenwoordigd is met Ella, een kleurrijke introspectie waarin korte contrastrijke episodes worden verbonden met een uiterst grillige climax. Er heerst veel emotie in het stuk, met als gevolg dat het balanceert op het nogal slappe koord van de evocatieve overdrijving. Edoch, wel knap gemaakt en gelukkig weer eens een uitvoerend musicus die ook durft te componeren en zich als zodanig ook publiekelijk voorstelt.

De Catalaan Alberto García Demestres (1960) geeft acte de présence met twee niemendalletjes gewijd aan ene Anna July uit België, lijdend aan slapeloosheid (en nog zo het een en ander). Het wiegenlied ontstond in Barcelona in 2000 en Anna's ontwaken in Wuppertal in 1960.

Ook in de Prélude van Maurice Ravel (1875-1937) speelt een vrouw een een wezenlijke rol: de pianiste en componiste Jeanne Leleu (die al lang en breed uit ons collectieve geheugen is verdwenen; als zij er al ooit in is geweest). Het is een Prélude in een notendop, met een speelduur van nog geen anderhalve minuut. Geschreven in 1913 gold het als proefstuk voor pianostudenten die er tijdens het concours van het prestigeuze Parijse conservatorium mee werden geconfronteerd en het spontaan van blad moesten lezen. Gelukkig is deze Prélude meer dan dat. Leleu won het concours overigens.

De Argentijnse tanguero, bandoneonist en componist Astor Piazzolla (1921-1992) is vertegenwoordigd met drie Préludes in de van hem bekende mix van klassieke en volksmuziek. Het is typisch werk van een door de internationale muziekgemeenschap naar mijn smaak nogal over het paard getilde toondichter, maar daardoor klinken ze niet minder alleraardigst.

Het meest opvallend tussen deze muzikale grutterswaren is de substantiële Eerste pianosonate op. 22 van Alberto Ginastera (1916-1983), evenals Piazzolla een Argentijn, maar als componist van aanmerkelijk grotere statuur. Hij schreef het werk in 1952, in de periode dat de componist nog sterk in de ban was van het ‘subjectieve nationalisme' dat bijna tot aparte volkskunst was verheven. Ook in dit vierdelige werk horen we Argentijnse invloeden (hoe kan het ook anders), zij het van een diep gelaagde subtiliteit en met ongekende kleuringsaccenten die Piazzolla cum suis eenvoudigweg in de schaduw stelt. Er worden zoveel verschillende melodische, harmonische en ritmische texturen aangeboord dat ik onwillekeurig moest denken aan die grote Rus die daarin ook zo excelleerde: Prokofjev; hoewel er in idiomatisch opzicht uiteraard geen enkele overeenkomst aan te wijzen valt.

Dat ook Chopin in dit veld vertegenwoordigd is, is logisch en eigenlijk vanzelfsprekend. Zowel in de vijf Préludes (1835-1839) als in de Berceuse (1843-1844) spelen vrouwen een belangrijke rol: in de Préludes George Sand op het bepaald niet altijd zonnige Mallorca en in de Berceuse Chopins zeer getalenteerde leerlinge Elise Gavard.

Natuurlijk, dit is een uitgave waarin muzikaal strooigoed de hoofdrol speelt, maar Susana Gómez Vázquez weet hierin wel uitstekend de weg. Dat zij ook in het eigentijdse repertoire inmiddels een belangrijke stem heeft maakt nieuwsgierig naar volgende uitgaven.

De surround-opname schept de illusie van de Steinway in de huiskamer. Puur vakwerk van opnametechnicus Gonzalo Noqué en niet te vergeten de opnametechnicus Manuel Lage, want hij hoort er uitdrukkelijk ook bij: niets is zo vervelend als een matig gestemde of geïntoneerde concertvleugel. De Mozart-zaal in het Spaanse Zaragoza lijkt mij, zoals eerdere opnamen al bewezen, een uitgelezen locatie voor zowel solorecitals als kamermuziek. Met de juiste mensen aan de knoppen uiteraard.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links