CD-recensie
© Aart van der Wal, juli 2023
Preisner: Requiem for my friend (Requiem dla mojego przyjaciela) Elzbieta Towarnicka (sopraan), Warschau Kamerkoor, Sinfonia Varsovia o.l.v. Jacek Kaspszyk |
Ik kwam deze cd tegen toen ik in platenbakken aan het grasduinen was. Het leek me weliswaar niet zo bijzonder, maar wel intrigerend: een componist die naar aanleiding van het overlijden van een zeer goede vriend een dodenmis componeert. Van Zbigniew Preisner wist ik weinig (jaren geleden besprak ik pianomuziek van zijn hand - klik hier).
Preisner heeft zijn sporen verdiend als filmcomponist, en dan met name door zijn aandeel in de producties van zijn landgenoot, de Poolse regisseur Krzysztof Kieslowski, die in 1996 aan een hartaanval overleed en vijf jaar eerder – hij was toen op de kop af 50 – met het maken van films definitief was gestopt.
Maar goed, Preisner dus, en diens dierbare vriend Krzysztof Kieslowski, aan wie hij zijn Requiem opdroeg, maar waarvan tenminste een of meerdere delen al eerder waren gecomponeerd. Dat bleek tenminste uit een interview, waarin Preisner aangaf dat het Requiem Kieslowski tijdens diens laatste gang had begeleid.
Het is – het ligt voor de hand – een ‘filmisch' Requiem geworden, wat zoveel wil zeggen dat de uiterlijke kenmerken meer in het oor springen dan de innerlijke substantie. Wat trouwens van meer dodenmissen mag worden gezegd. De geselecteerde teksten zijn uit de traditionele Latijnse missa pro defunctis, maar ook uit Griekse en Poolse bronnen.
Het eerste deel, het echte Requiem zoals de meesten van ons het kennen, bestaat uit Officium, Kyrie, Dies Irae, Offertorium, Sanctus, Agnus Dei, Lux Aerterna, Lacrymosa en wordt afgesloten met een Epitaphium. Het tweede deel, dat de titel ‘Life' heeft meegekregen, wordt gevormd door Spotkanie (Ontmoeting), Odkrywanie swiata (Ontdekking van de wereld) en Milosc (Liefde). Het werk wordt afgerond met Kai Kairós (Noodlot), Apocalyps en Postscriptum (Gebed). Met het door mij verwachte, typisch filmische effectbejag viel het alleszins mee, zelfs in Apocalyps, waarin ik trouwens meerdere malen de 'stem' van ene Herr Carl Orff doorheen meende te horen. Terloops zij opgemerkt dat dit Requiem geen werk is dat ik vaak uit de kast zal trekken: te vaak voor de hand liggende motieven, ruim gedoseerde stoplappen en Popie-Jopie invallen. De harmonieën zijn bovendien uitermate 'veilig' neergeschreven.
Wie de filmmuziek van Preisner hoog in het vaandel heeft zal dit Requiem zeker kunnen waarderen, en niet in de laatste plaats dankzij deze uitstekende uitvoering, door soliste, koor, orkest en dirigent van Poolse komaf.
_________________
Zie ook: Preisner - Piano Music