CD-recensie
© Aart van der Wal, juni 2023
Numinosum - Bach/Busoni, Liszt, Franck, Messiaen Klik hier voor het inhoudsoverzicht Joachim Carr (piano) |
|
De Noorse pianist Joachim Carr (Bergen, 1988) is minder bekend dan zijn landgenoot Leif Ove Andsnes, maar wat ik van hem tot nu toe heb gehoord doet hij zeker niet voor hem onder. Ze zijn qua spel aan elkaar gewaagd, zogezegd. Waarbij de bescheiden musicus uit Bergen niet onder stoelen of banken dat hij voor het spel van Andsnes grote bewondering heeft (wie niet eigenlijk...)
We kijken er tegenwoordig niet meer van op: van al die musici die vele (inter)nationale prijzen in de wacht hebben gesleept, maar toch is en blijft dat bijzonder, want zeker in het huidige veld van zeer getalenteerde jonge musici die meedoen aan allerlei concoursen (de Belgen noemen het terecht bij de juiste naam: 'wedstrijden') is het winnen van een of meerdere prijzen bepaald geen sinecure. Carr behaalde prijzen tijdens onder meer het Clara Haskil Concours (2013) en het Internationale Edvard Grieg Pianoconcours (2014). Zijn eerste publieke recital volgde al spoedig daarna, in 2015 en ontving hij in Oslo de Robert Levinprijs. Zoals hij ook prijswinnaar was als kamermusicus, zowel in het duo- als trio-spel (het Kamermuziekconcours in Lyon en de Boris Pergamenschikowprijs in Berlijn). Het maakte hem op het gebied van de kamermuziek tevens een veelgevraagde pianist, samenwerkend met onder anderen Antje Weithaas, Ingrid Fliter, Bertrand Chamayou en het Doric String Quartet. Zoals hij ook in het 'grote' repertoire veelvuldig te horen is, samen met de meest toonaangevende orkesten en dirigenten. Daarnaast improviseert hij graag, ook op het concertpodium, schuwt jazz en folk bepaald niet en is hij vast verbonden aan het Glorvigen Tango Quartet.
Zo'n doopceel zegt veel, maar niet alles. Met andere woorden: het is geen garantie voor welk nieuw album ook. Het is altijd maar afwachten of de (vaak hoog gespannen) verwachtingen worden ingelost.
Carr dus, die op deze fraai opgenomen cd een gemêleerd programma heeft volgespeeld dat van begin tot eind een boeiende verkenning is van muziek die de meesten van ons bekend in de oren klinkt, maar door deze Noorse pianist een duidelijk individualistisch karakter heeft meegekregen. En dan doel ik niet zozeer op de klankrijkdom die hij uit de perfect geïntoneerde en gestemde Steinway D weet te toveren, maar meer de even rijke detaillering in articulatie, frasering en stemvoering, de met meesterhand aangebrachte minuscule versnellingen en vertragingen waarmee hij deze muziek nog eens extra van levenselixer voorziet. Niet minder indrukwekkend is de wijze waarop hij deze stukken opbouwt, het architecturale in deze merendeels miniaturen een belangrijke rol toekent. Dan is er Carrs eminente toucher en toonvorming, zoals al prompt blijkt uit het prille begin van dit fabuleuze recital, Busoni's bewerking van Bachs koraalprelude 'Ich ruf' zu dir, Herr Jesu Christ': het uitgerolde klanktapijt ontwikkelt zich alras tot een adembenemende schoonheid.
De door Johann Günther verzorgde, ronduit schitterende opname werd op een bepaald niet alledaagse locatie gemaakt: de Stamsund-kerk op de Noorse Lofoten, de eilandengroep die alleen per boot is te bereiken. Ik voer er meerdere keren voorbij en er hing altijd mist, straalde een grijsachtige somberheid uit, regenachtig ook, maar daardoor misschien creëerde dit natuurbeeld wel de ideale omstandigheden voor dit gloedvolle, vooral contemplatieve recital.
De albumtitel, Numinosum, is ontleend aan hetgeen Carl Gustav Jung (1875-1961) in diens Herinneringen, Dromen, Reflecties optekende: 'Het is belangrijk om een geheim te hebben, een voorgevoel van onbekende dingen. Het voedt het leven met iets onpersoonlijks, een numinosum.'