CD-recensie

 

© Aart van der Wal, december 2021

Knuijt and Dellebeke - Another Koek

Nijsse: That's Another Koek - Desolation Mountain - A Peculiar Collection, Part 4: Dance, Dance, Dance!

Bach: Inventie nr. 1 BWV 772 - nr. 2 BWV 775 - nr. 3 BWV 781 - Die Kunst der Fuge BWV 1080 (Canone all'ottava)

Knuijt: Romance Study No. 2

Gryc: Music for Tuba and Timpani

Padding: Two Inglorious Pieces

Stefan Knuijt (bastuba, piano), Cora Dellebeke (slagwerk)
Zefir ZEF 9684 • 59' •
Opname: dec. 2020, Zeeuwse Concertzaal, Middelburg

www.youtube.com/watch?v=Zqpfvck-Zbo

   

In het bij het album gevoegde persbericht maakt de producent er al melding van: dat de instrumenten bijna nog buitenissiger zijn dan de titel aangeeft. Inderdaad: de combinatie van bastuba, piano en zeer uitgebreide percussie ligt bepaald niet voor de hand. Maar ook de uitgevoerde muziek lijkt niet tot een gemakkelijke 'prooi' voor menige muziekliefhebber te behoren (al valt het in de praktijk reuze mee).

Of de titel die deze uitgave heeft meegekregen menigeen al bij voorbaat in een hogere versnelling zal brengen? Het valt te betwijfelen, want wat moet je in hemelsnaam met ‘Another Koek'? Zijn we misschien terechtgekomen in het nogal bizarre taalwereldje van ene Louis van Gaal? Het maakte mij wel nieuwsgierig…

Eerst maar eens de opsomming van de slagwerkbatterij die voor dit doel naar de Zeeuwse Concertzaal in Middelburg werd versleept, met in hun originele Engelstalige benaming: wood blocks, guiro, castanets, tambourine, rainmaker, ocean drum, claves, flexatone, cowbell, triangle, ibo drum, rattle, bell tree, vibraslap, bar chimes, waterfall, marimba, timpani, djembé, grand cassa, tomtom, tamtam, large en suspended cymbal, snare drum, frying pans (nou ja…), guica, melodica, lyra, hi-hat, banana (nou ja…).

Dit is de eerste cd onder eigen naam van het duo Knuijt en Dellebeke: moeder Cora Dellebeke (1967) en zoon Stefan Knuijt (1992), beiden – het ligt voor de hand – beroepsmusicus. Cora is percussioniste bij het Zeeuws Orkest, Stefan bespeelt de tuba bij de Marinierskapel en is tevens componist en pianist. Beide Zeeuwse musici studeerden aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Ik zei al iets over het taalgebruik van Louis van Gaal en inderdaad, diens zo bekende uitspraak ‘That's another koek' (als trainer van Manchester United tijdens een van zijn vele legendarische persconferenties) vormde de inspiratiebron voor de titel van dit bijzondere album. Wat dat laatste betreft ook in de meest letterlijke zin, want dit is inderdaad van begin tot eind ‘andere koek', deze geheel Zeeuwse productie. En wat voor een, want hier zijn twee rasvirtuozen aan het werk die zich als twee vissen in dit eigentijdse en tegelijkertijd fascinerende water voelen. Terwijl ze ook als bewerkers, zo blijkt, bepaald hun mannetje (en vrouwtje) staan. Zelfs de door het duo gemaakte Bach-bewerkingen klinken in deze buitenissige wateren als een klok. Het indrukwekkende vakmanschap straalt er vanaf, zowel wat betreft deze bewerkingen als de speltechniek, individueel en als duo.

De Zeeuwse componist Kees Nijsse (1964) was al evenmin doof voor die gedenkwaardige woorden van Van Gaal. Het openingsstuk, ‘That's another Koek', de titel verraadt het deels al, heeft de diverse kenmerken van de voetbalsport als uitgangspunt. Zelfs trainer Rinus Michels komt muzikaal voorbij met zijn eveneens bekende uitspraak ‘Voetbal is oorlog'. In het keurig verzorgde cd-boekje wordt de inhoudelijke kant van de drie deeltjes met verve uitgelegd. Zo klinkt de muziek overigens ook: met verve. Alleen in het tweede deel is de fut er even uit, doelbewust zo gecreëerd als moet worden gewacht op de bevindingen van de video-scheidsrechter… Een knap geconstrueerd en verbeeldingsvol werk van Nijsse!

Knuijt putte op zijn beurt voor zijn 'Sketches' moed en inspiratie uit een thema uit Bartóks ‘Mikroskosmos', maar schreef ook een van a tot z origineel stuk: de ‘Romance Study' nr. 2, voor marimba en piano (misschien heeft zijn moeder er ook een aandeel in geleverd, maar dat staat er niet bij vermeld).

Kees Nijsse, wel of geen voetbalfanaat, komt nog een keer terug met zijn ‘Desolation Mountain' voor djembé en tuba, waarin een troosteloze berg in een troosteloos landschap wordt verbeeld. Ondoordringbaar, met alleen de wind als metgezel. Er is echter wel die eenzame bergklimmer die koste wat het kost de top wil bereiken. Het wordt een barre tocht vol ontberingen, pijn en uitputting. Niet toevallig: Cora en Stefan houden er een klimhobby op na…

‘Dance, Dance, Dance!' maakt deel uit van ‘A Peculiar Collection', eveneens van Nijsse, een suite voor tuba en slagwerk. In het vierde (en tevens laatste) deel van deze ‘Eigenaardige Verzameling' trekken allerlei dansvormen voorbij, van rock en funk tot zigeuner.

In Martijn Paddings ‘Two Inglorious Pieces' reflecteert de componist naar eigen zeggen op de Nederlandse cultuur en haar eigenaardige en calvinistische eigenschappen. Het openingsdeel, ‘Duitse Mars', is exuberant, lawaaierig en zelfs lompig. Het weerspiegelt het genre van de typische ‘Egerländer' zoals die door onze oosterburen nog steeds wordt gepraktiseerd. Padding heeft hier uiterst vakkundig de klemtoon willen leggen op de ‘arte povera', het gestileerd krakkemikkige. En met succes. Opnametechnicus Jakko van der Heijden laat de tuba aan het slot geleidelijk aan uit het geluidsbeeld verdwijnen.
In het slotdeel, ‘Paddings' Polder Tango' draait het om het sentiment van de boer die uitkijkt over zijn lege weilanden. De koeien hebben door de stikstofproblematiek het veld moeten ruimen, de leegheid overheerst. Het is een intens treurig beeld dat wordt geschilderd.

De Amerikaanse componist Stephen Cyrc is vertegenwoordigd met zijn driedelige ‘Music for Tuba and Timpani', geen hoogdravend werk maar anderzijds ook niet het gehoor of de perceptie teisterend. Beide musici graven expressief zo diep mogelijk en weten er een waar klankfeest van te maken

Al met al een uitermate fascinerende cd die bovendien de tuba, piano (Steinway D) en zéér uitgebreide percussie optimaal uit de luidsprekers laat komen.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links