CD-recensie

 

© Aart van der Wal, augustus 2019

 

'Unis Vers' - Mathias Lévy - Violon Pierre Hell 'Grappelli'

Mathias Lévy (viool), Jean-Philippe Viret (contrabas), Sébastien Giniaux (gitaar en cello), Vincent Ségal (cello), Vincent Peirani (accordeon)

Harmonia Mundi HMM 902506 • 41' •
Opname: oktober 2018, Cité de la Musique, Philharmonie de Paris, Amphithéâtre

 

Dit album kwam spontaan op mijn weg, maar over de inhoud ervan kan ik helaas weinig zinnigs zeggen omdat ik in dit genre (jazz) onvoldoende thuis ben. Dat de protagonist binnen dit gezelschap een viool van de Franse jazzvirtuoos Stéphane Grappelli (1908-1997) bespeelt zegt mij niet zoveel: iedere (uiteraard uitstekende!) viool was mij goed genoeg geweest, maar zeker voor de Grappelli-adepten heeft het natuurlijk toch wel iets speciaals.

Toch... ik herinner me een 'test' waarin een aantal zéér gerenommeerde violisten het verschil tussen een Stradivarius en een hedendaagse (feitelijk zojuist gefabriceerde) viool moesten aantonen. De een lukte dat beter dan de ander, maar het was vooral treffend dat menigeen de voorkeur uitsprak voor . het nieuwe instrument! De vioolbouwer uiteraard heel blij! Hij kon het zelfs uitleggen. Ja, het kan verkeren. Niets is in steen gebeiteld, hoewel er op de veilingen van onder meer Sotheby soms tientallen miljoenen voor Stradivari, Guarneri enz. wordt geboden. Marktwaarde is in ieder geval iets anders dan muzikale waarde. Gelukkig maar. Wel durf ik te veronderstellen dat violisten die zo'n uitermate kostbare viool bespelen sowieso een streepje voor hebben op degenen die het met 'minder' moeten doen. Prestige telt in dit vaak immers een danig woordje mee. Soms is een door zo'n coryfee gegeven concert al geslaagd alvorens er ook maar een noot heeft geklonken. Reputaties die vóór de muziek uitlopen zogezegd.

Maar goed, het aardige van die Grappelli-viool (het is een Pierre Hell, vervaardigd in het Franse Lille in 1924, door de violist in 1995 geschonken aan het nationaal muziekmuseum in Parijs) is wel dat de meester zelf erop heeft gespeeld. En hoe! Yehudi Menuhin, toen toch bepaald geen violist in de periferie, merkte over Grappelli's spel eens op dat hij een zeldzaam begaafde improvisator was, een musicus die 'tien borden in de lucht kon gooien en ze allemaal weer wist op te vangen'. Ze speelden ook graag samen, deze beide jongleurs op de viool, de een gespecialiseerd in het klassieke, de andere in het jazzgenre. En vanzelfsprekend speelde Grappelli met de jazzgroten der aarde, met wie hij ook graag de muzikale improvisatiestrijd aanbond. Daaronder de illustere namen van Duke Ellington, Oscar Peterson, George Shearing (de pianist met wie hij ook een eigen ensemble vormde) en Barney Kessel. Hij had nog ouder kunnen worden dan de toch al respectabele 89 jaar (hij speelde nog volop), als een mislukte herniaoperatie hem niet fataal was geworden.

Zoals gezegd speelt de door Pierre Hell gemaakte viool (overigens nauwgezet gemaakt naar het voorbeeld van een Guarneri!) in dit programma de hoofdrol. Logisch ook, want het recital is een postume hommage aan Grappelli en daar hoort - zo moet Lévy hebben gedacht - die Hell bij. Al had het evengoed een achttiende-eeuwse Guadagnini kunnen zijn, de viool waarop Grappelli vanaf de jaren tachtig vaak te horen was.

Als we de symboliek verder vergeten (die kun je tenslotte ook niet horen), is dit album voor de Grappelli-aanhangers ongetwijfeld een soort 'gefundenes Fressen', hoewel ik het deskundige oordeel verder graag aan hen overlaat. Het is in mijn oren wel een bijzonder kleurrijk geheel geworden, mede dankzij de composities van Mathias Lévy, Jean-Philippe Viret en Sébastian Giniaux, en de op maat gesneden inbreng van de cello, gitaar en accordeon, bespeeld door uitermate virtuoze musici die ook ritmisch het nodige in de nooit lauwe melk te brokkelen hebben. Sébastian Giniaux blijkt zelfs op twee instrumenten zelfs een ware meester te zijn: op de gitaar en de cello. Het klinkt allemaal gelukkig niet panklaar en dat is zeker in deze muziek een belangrijke factor.

Het gezelschap voor deze opname muzikaal verenigd in het Amphithéâtre van de Philharmonie in Parijs

Het album is uitstekend opgenomen: het vaak ragfijne instrumentale kleurenspel staat er magnifiek op, maar met een speelduur van nog geen driekwartier is het wel aan de karige kant. Op o.a. Spotify vindt u meer albums van Mathias Lévy, waaronder, bijzonder interessant, 'Bartók Impressions'.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links