CD-recensie
© Aart van der Wal, december 2011
 |
Holland Baroque Society meets Milos Valent
Barbaric Beauty - Telemann
Poolse concerten van Georg Philipp Telemann en achttiende-eeuwse dansmanuscripten in bewerkingen door Milos Valent
Jan Rokya (fluiten en cimbaal),
Holland Baroque Society o.l.v. Milos Valent (viool)
Channel Classics CCS SA 31911 (sacd) • 78' •
Holland Baroque Society bestaat pas vijf jaar, maar heeft zich in die korte tijd bewezen als een ensemble dat er in de muziekscene echt toe doet. Drie factoren hebben daarbij volgens mij een doorslaggevende rol gespeeld: spelkwaliteit, jeugdig enthousiasme en creatief programmeren. Niet alleen in eigen land heeft dit barokorkest stormen van enthousiasme teweeggebracht, maar ook tot ver over onze grenzen trekt het volle zalen. Zelfs de conservatieve Weners trokken in januari in het kader van het toonaangevende Resonanzen-festival in groten getale naar een uitvoering van HBS in het Weense Konzerthaus. Ze zorgden niet alleen voor een uitverkocht huis, maar waren na afloop van het concert bepaald niet zuinig met hun bijval. Zo ging het ook in o.a. Polen en in ons eigen land.
De samenwerking tussen de Slowaakse violist Milos Valent en HBS heeft niet alleen spetterende concerten, maar inmiddels ook een even spetterende cd opgeleverd. Valent voelt zich als een vis in het water in zowel het barokrepertoire als in de typisch achttiende-eeuwse volksmuziek uit Midden-Europa en met zijn zeer aanstekelijke enthousiasme en niet te vergeten passie(!) heeft hij het gehele ensemble meegesleept: het druipt er in iedere maat vanaf. Dat deze muziek van Telemann daar prima bij past is zo gek nog niet, zo blijkt uit een passage uit de autobiografie van de componist (terug te vinden in de uitstekende toelichting van Milos Valent in het cd-boekje):
In 1704 werd ik door Zijne Excellentie Heer Graaf Erdmann von Promnitz aangesteld als kapelmeester in Sorau (Zary). Toen het hof een halfjaar in Plesse en Krakau resideerde, leerde ik zowel de Poolse muziek als de muziek van de Hannaken (Tsjechen uit Moravië – AvdW) kennen. Dit in al zijn barbaarse schoonheid. De muziek kwam van vier verschillende instrumenten: een uiterst schrille viool, een Poolse doedelzak, een bastrombone en een regaal. Een keer heb ik wel zesendertig doedelzakken en acht violen tezamen gehoord. Men kan zich nauwelijks voorstellen welke geniale invallen de blazers en violisten ten gehore brachten tijdens de improvisaties op de momenten dat de dansers mochten rusten. […] Wanneer je zou noteren wat daar allemaal gespeeld werd, heb je na een week genoeg ideeën voor de rest van je leven. Als je weet hoe je er je voordeel mee kunt doen is er zoveel goeds uit deze muziek te halen. […] Later heb ik grote concerto’s en trio’s in deze stijl geschreven, die ik vervolgens in een Italiaans jasje goot door Adagio’s met Allegro’s af te wisselen.
Er vallen uit dit korte relaas dus genoeg rode draden te halen: Polen, barbaarse schoonheid, een schrille viool, doedelzak, bastrombone, regaal en vooral improvisaties. En wat dacht u van ons eigen land? Heuse, achttiende-eeuwse oer-Hollandse boerendansen ('Alkmaerder Hout' en 'Overgaan van Doornik'), de beentjes van de vloer! Het resultaat van dit alles? Kostelijke, nee héérlijke muziek waar de vonken vanaf spatten en die ook nog eens uitstekend (ook in stereo!) werd vastgelegd (maart 2011, Westvest Schiedam).