CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2018
Memory - Hélène Grimaud Silvestrov: Bagatelles nr. 1-13: nr. 1 Hélène Grimaud (piano) |
'Mindfulness', het is zo langzamerhand een modewoord geworden en niet alleen sinds het laatste bezoek van Adriaan van Dis aan de Dalai Lama, uitgezonden op de tv (dat lijkt eerder een uitvloeisel ervan te zijn geweest). Voor Hélène Grimaud betekent het dat muziek ons eraan kan herinneren 'that for all in our daily lives that is trivial, there is a place where meaning is stored'. Dat sluit zo ongeveer aan bij wat Heidegger eens opmerkte: dat het geheugen er juist voor bedoeld is om na te denken over datgene dat in vergetelheid is geraakt. Geheugen overigens dat niet concreet is, maar dat een - meestal bonte - verzameling van gebeurtenissen uit het verleden oproept. De miniaturen die Grimaud op dit fraaie recital presenteert zijn echter niet zozeer verbonden met haar persoonlijke herinneringen als wel bedoeld om - in haar eigen woorden - haar geheugen te exploreren 'as a state of consciousness common to us all, and discovering paths and features of that meditation, suggested by music'.
De muziekconsument mag dat deksels interessant vinden, uiteindelijk gaat het toch om het programma en om de wijze waarop dit is vastgelegd en vervolgens wordt ondergaan. Het heeft in ieder geval een met zorg uitgekozen programma opgeleverd dat de voor de vereiste (of verlangde?) 'mindfulness' zo essentiële intimiteit uitstraalt. Al is dit geen muziek waar je gemakkelijk bij in slaap sukkelt (zoals helaas bij menige eigentijdse compositie wel het geval is: denk maar aan de tot slaaphynose gedegradeerde werkjes van Max Richter, Joep Beving en zelfs Simeon ten Holt). Het slotstuk is geen pièce de résistance, maar wel alleraardigst: 'Breathing Light' van Grimauds muzikale vriend (ze werkt graag met hem samen) Nitin Sawhney (van hem zal in het voorjaar van 2019 Memory Echo verschijnen, een cd deels gevuld met 'klassieke' improvisaties, maar ook andere pianomuziek van zijn hand). Voor nu is het meest belangrijke dat Grimaud weert de perfecte muzikale sfeermaakster is die zelfs de wat minder sterk geprofileerde stukjes (Silvestrov en Sawhney) boven zichzelf weet uit te tillen. Er valt ten slotte nog een rariteit te melden: in het cd-boekje wordt gewag gemaakt van een programmaonderdeel dat op deze cd echter niet te vinden is: Rachmaninovs Vocalise. Slip of the tongue? Maar dat is dan ook de enige kritiek op dit spiksplinternieuwe album (het is pas twee dagen geleden op de markt gebracht).