CD-recensie
© Aart van der Wal, mei 2025
Ruth Gipps - Orchestral Works Vol. 4 Gipps: Vioolconcert in Bes, op. 24 - Leviathan op. 59 - Symfonie nr. 5 op. 64 Charlie Lovell-Jones (viool), Bill Anderson (contrafagot), BBC Philharmonic o.l.v. Rumon Gamba |
Dit is het vierde deel uit de aan het oeuvre van de Britse componiste, hoboïste, dirigente en docente Ruth Dorothy Louisa Gipps ('Widdy') gewijde Chandos-serie. Ik schreef het al eerder, in mijn bespreking van het derde deel: dat het inmiddels een fascinerende reeks mag worden genoemd, met als vaste rots in de orkestrale branding het BBC Philharmonic onder leiding van Rumon Gamba.
Op dit album wordt Gamba vergezeld door twee solisten van al even groot formaat: de violist Charlie Lovell-Jones, de concertmeester van Sinfonia London (hij maakte onder andere opnamen met dirigent John Wilson) en Bill Anderson, de contrafagottist van het BBC Philharmonic.
Voor zover ik dat heb kunnen nagaan zijn de drie werken nog niet eerder op cd verschenen.
De Vijfde symfonie, voltooid in 1982 en opgedragen aan haar tijdgenoot William Walton, schreef Gipps voor een grootschalige bezetting, met daaronder viervoudig bezette houtblazers, zes hoorns, twee harpen en uitgebreid slagwerk. De finale heeft de kenmerken van een Missa brevis en wie dat eenmaal weet en goed luistert zal er ongetwijfeld in slagen om de niet uitgesproken woorden of zinnen van de mis met de individuele instrumentale lijnen te verbinden, zoals ook in de orkestratie de spirituele aard van de liturgische secties wordt weerspiegeld. De vijf deeltjes, afgesloten met een coda, hebben ook dienovereenkomstige titels meegekregen: Kyrie, Gloria, Credo, Hosanna en Agnus Dei.
Het Vioolconcert stamt uit het oorlogsjaar 1943, al is daar vrijwel niets van terug te vinden. Het aan Gipps' oudere broer Bryan opgedragen stuk is niet alleen grootschalig maar ook met grote rijpheid geconcipieerd en maakt daardoor zeker niet de indruk te zijn gecomponeerd door een slechts tweeëntwintigjarige.
Leviathan voor contrafagot en kamerorkest neemt slechts vijf minuten in beslag en dateert uit de late jaren zestig. Het is - en dat blijkt niet alleen uit de tijdsduur - gecondenseerd vormgegeven en treft vooral door Gipps' uitzonderlijke behandeling van de blaasinstrumenten met hun verre van gebruikelijke ligging. Ook uit dit miniatuur blijkt Gipps' grote talent voor instrumentatie en orkestratie.
Voor de toelichting tekende ook ditmaal Lewis Foreman, een groot kenner van de Britse muziekhistorie van de vorige eeuw. Het ziet er dus naar uit dat hij de gehele serie zal 'begeleiden'. De opname is bepaalt mede het succes van deze aan Gipps gewijde uitgave: warm, sonoor én gedetailleerd.