CD-recensie
© Aart van der Wal, mei 2019
Love is come again - Music for the Springhead Easter Play Tracklist op https://monteverdi.co.uk: The Seven Virgins Trad., Herefordshire O vos omnes, Carlo Gesualdo 1566-1613 Woefully array’d, William Cornysh 1465-1523 Dum transisset Sabbatum, John Taverner c. 1490-1545 Love is come again, Trad., French Surrexit pastor bonus, Jean L’Héritier c.1480-1552 Eheu! They have taken Jesus, Thomas Morley 1557/8-1602 But Mary stood without the sepulchre, Heinrich Schütz 1585-1672 Bless’d Mary Magdalene, Trad., English And behold two of them went that day, Wipo of Burgundy c.995-c.1048 (attrib.) Victimae paschali laudes Abendlied, Josef Gabriel Rheinberger 1839-1901 Alleluia. And it came to pass, William Byrd c.1543-1623 And they said to one another, Wipo of Burgundy (attrib.) Victimae paschali laudes / Verily the Lord is risen, Heinrich Schütz, Historia Der Auferstehung Jesu Christi Die ganze Welt, Herr Jesu Christ, Jacob Gippenbusch 1612-1664 / Surrexit Christus hodie, Samuel Scheidt 1587-1654 / Hilariter, Trad., German Peter saith, I go a-fishing, after Jean Tisserand d.1494, O filii et filliae Kyrie eleison, Missa Orbis factor Ego sum panis vivus, Leonora d’Este 1515-1575 (attrib.) Lov’st thou me?, after Benjamin Britten 1913-1976, Canticle II, Abraham and Isaac If ye love me, Thomas Tallis c.1505-1585 Surrexit pastor bonus, Giovanni Gabrieli c.1554/7-1612 Non nobis, Domine, Anon., arr. John Linton Gardner Monteverdi Choir o.l.v. John Eliot Gardiner |
Terug in de tijd: 1962, het begin van de lente, thuis bij de familie Gardiner in Dorset. Moeder Marabel, regisseuse, historica en zangeres - werkt aan een nieuwe voorstelling voor het komende paasfestival in de plaatselijke kerk. Haar zoon John Eliot (hij studeert in Cambrigde) helpt haar met het uitzoeken van de muziek voor de voorstelling. Maar er zijn ook meerdere familieleden, vrienden en anderen uit de locale gemeenschap die behulpzaam zijn. Het resultaat van al die inspanningen is het paasspel 'Springhead Easter Play'. 'Springhead' is de naam van de boerderij van de Gardiners. De uitbeelding van het drama is alleen door gebaren, al wordt het mimespel afgewisseld door gesproken evangelietekst, gregoriaans gezang, motetten en carols.
Een jaar later, in 1963, dirigeert John Eliot in Cambridge voor het eerst een uit studenten samengesteld koor en orkest. Op het programma: Monteverdi's Maria-vespers. De uitvoering vindt plaats in de kapel van Cambridge College. De geboorte van het Monteverdi Choir is daarmee een feit. In de daarop volgende twee decennia keert John Eliot jaarlijks rond Pasen terug naar Fontmell Magna in het graafschap Dorset om samen met zijn moeder en de parochieleden 'Springhead Easter Play' bij te wonen in St Andrew's Church, voor het laatst in 1984. Nu terugkijkend was het voor hem niet alleen een jaarlijks hoogtepunt, maar ook een ingrijpende muzikale en spirituele ervaring.
 |
'Springhead Easter Play' in St Andrew's Church |
Het album 'Love is come again' bevat veel van de muziek die toen werd uitgevoerd. Iets soortgelijks dateert uit 1998, toen het Monteverdi Choir de cd 'Once as I remember' uitbracht, met koorwerken die werden uitgevoerd in het kader van een andere creatie van Marabel: het kerstspel 'Springhead Christmas Play', met dat verschil dat deze voorstelling kleinschaliger was en niet in de kerk, maar bij de Gardiners thuis plaatsvond.
De rol van de evangelist in het paasspel (de evangelietekst was een belangrijke verbindingsschakel tussen de verschillende tableaus) was in handen van (nu Sir) John Eliot, die gebruik maakte van een Engelse vertaling van Heinrich Schütz' 'Historia der Auferstehung Jesu Christi'. Het uit professionals en amateurs samengestelde Monteverdi Choir verzorgde de meerstemmige (polyfone) bijdragen, terwijl boeren uit de omgeving de rol van de discipelen op zich namen.
Dat is wat John Eliot met dit nieuw album heeft beoogd: een terug in de tijd, naar die onvergetelijke weekenden in Dorset, een bron van kostbare herinneringen. Enige werken zijn ditmaal toegevoegd aan het programma van toen ('Woefully array'd' en 'Abendlied'), de tijden zijn veranderd, maar het geheel ademt volgens hem wel degelijk sterk de geest van toen. Daar was het hem ook om te doen - uiteraard met de kwaliteit van deze spirituele muziek en de uitvoering (het Monteverdi Choir is op professionele leest geschoeid en behoort tot de absolute wereldtop) op de eerste plaats . Dat straalt deze cd ook uit. Natuurlijk hebben gevoelens van nostalgie een belangrijke, zo niet overwegende rol gespeeld bij de totstandkoming, maar die hebben dan wel mede gezorgd voor dit schitterende album. Hoewel eigenlijk bedoeld voor de Lijdenstijd hoeft deze geestrijke muziek niemand te weerhouden om er op ieder tijdstip van het jaar naar te luisteren. Niet in de laatste plaats omdat het zorgt voor de zo broodnodige reflectie in een tijd waarin die zo hard nodig is.