CD-recensie
© Aart van der Wal, november 2023
Exploration Schubert: Thema en variaties op 'Trockne Blumen' (uit 'Die schöne Müllerin') D 802 Blahetka: Variaties voor fluit en piano op. 39 Beethoven: Serenade voor fluit en piano in D, op. 41 (bewerking door de componist van de Serenade voor fluit, viool en altviool op. 25) Borne: Fantaisie brillante op Bizets Carmen Noémi Györi (fluit), Suzana Bartal (piano) |
|
Bij de luisteraar een gevoelige snaar raken: dat is waar muziek voor bestemd is, onverschillig het genre. Dat proces wordt ingeleid door de componist en vervolgens is het aan de musicus of musici om het zo tastbaar te maken dat het bij die luisteraar emoties losmaakt.
De Hongaarse fluitiste Noémi Györgi (ik besprak al eerder albums van haar) omschrijft het in het cd-boekje zo:
'Among the greatest pinnacles of artistry of every kind is playfulness - the ability to own a means of craft or material to the level of proficiency that allows one to discover possibilities and delve effortlessly into different variations. EXPLORATION strives to celebrate the act of ‘playing' both in composition and in performance, through this versatile collection of romantic works for flute and piano, which together capture the essence of expressive music making through the playful act of variation in works by Schubert, Blahetka, Beethoven and Borne. The ever-changing melodies, harmonies and timbre displayed in each work, ranging from the purest expression to the most dazzling virtuosity, provided fertile ground upon which to unfold the unique voice of the flute and piano and develop an eloquent, vivacious dialogue between the two instruments.'
Speelplezier als baken en anker, het geldt voor álle muziek. Want zij is niet bestand tegen routine, oppervlakkigheid of nonchalance. Waarbij het niet relevant is of die muziek vrolijk of treurig, melancholiek of dansant is, dramatisch, lyrisch of verstild. Wie uit het musiceren niet of onvoldoende plezier weet te halen moet gewoon...een ander vak kiezen. Al zal vrijwel geen musicus het zonder inzinking stellen, zijn of haar dag niet hebben, of door niet-muzikale zaken worden geplaagd. We zijn tenslotte allemaal mensen, nietwaar?
Dit album maakt in ieder geval volstrekt duidelijk dat zowel Györgi als haar landgenote, de pianiste Suzana Bartal, 'hun dag', of eigenlijk dagen (de opnamen vonden plaats van 4 tot 7 maart van dit jaar) hadden, want de beide variatiewerken van respectievelijk Franz Schubert (1797-1828) en Lepoldine Blahetka (1809-1885) komen subliem tot leven, zoals dat ook geldt voor de Serenade op. 41 van Ludwig van Beethoven (1770-1827) en de afsluitende Fantaisie brillante (een van de vele Carmen-fantasieën) van François Borne (1840-1920).
Het is een uitgave geworden waarin het bekende zich harmonieus vermengt met het (vrijwel) onbekend, want de muziek van de Oostenrijkse pianiste Leopoldine Blahetka en de Franse fluitist François Borne behoort zeker niet tot het standaardrepertoire. Dat ze bekoorlijke stukken hebben geschreven doet daaraan niet af, al weten we heus wel dat in de periferie van de grote namen menig fraai bloempje te vinden is.
Györi behoort tot de musici die zich gemakkelijk weten te verplaatsen in de meest uiteenlopende stijlen. De pianiste was mij tot de zomer van 2020 onbekend, maar dat veranderde toen ik kennismaakte met haar Liszt-cd, die op mij een overrompelende indruk maakte (ik heb de uitgave hier besproken). Ze blijkt voor Györi de ideale partner (omgekeerd uiteraard ook), want opnieuw kon ik genieten van haar fenomenale techniek en fonkelende kleurenspel, hetgeen Györgi's warme en gloedvolle fluitspel tot een extra betoverend feest maakt. Twee musici die wat betreft samenspel elkander feilloos, bijna intuïtief aanvoelen en deze stukken met groot gemak technisch en interpretatief voor het voetlicht brengen. De detaillering die zij erin hebben weten te leggen is net zo exemplarisch als de fraseringen, de ritmische en dynamische precisie, samen met de onmisbare spanningsbogen, dat zijn. Alleen zo gespeeld zoals door dit muzikaal bevlogen duo dienen sfeertekening en verbeelding zich bij de toehoorder aan. Zo verging het mij tenminste.