CD-recensie

© Aart van der Wal, maart 2023

Het Franse label Alpha Classics heeft een spiksplinternieuwe serie gelanceerd dat jonge zeer talentvolle pianisten een uitgelezen kans biedt om zich als zodanig te presenteren. Uitgangspunt daarbij is dat, afgezien van het vereiste talent, voor het debuutalbum sprake dient te zijn van interessant en (deels) ongebruikelijk repertoire. De serie staat inmiddels geboekstaafd als ‘Piano Stories', verhalen op (met) de piano.

Didier Martin, de artistiek directeur van Alpha Classics verwoordde het onlangs als volgt:

“Er zijn tegenwoordig zoveel getalenteerde jonge pianisten en er is zoveel vraag naar platenlabels, dat we besloten hebben deze nieuwe collectie binnen Alpha te creëren om de nieuwe generatie pianisten te ondersteunen. We bieden hen een platform om hun debuutalbums te delen, vaak met onverwachte programma's, maar ook met het grote klassieke repertoire. Onze eerste drie pianisten zijn Camille El Bacha, Giorgi Gigashvili en Juliette Journaux. Ze verschillen enorm van elkaar, maar elk van hen heeft veelbelovende muzikale ideeën, een persoonlijkheid en vastberadenheid. Ik hoop dat eenieder zal genieten van deze nieuwe verhalen.”

Dit jaar staan drie releases gepland: Lumen, reeds verschenen en hierna te bespreken, eind april gevolgd door Meeting My Shadow (Gigashvili) en begin september Wanderer Without Words (Journaux). Deze zullen worden gevolgd door vier nieuwe releases, waarvan de verschijningsdatum nog niet bekend is.

Camille El Bacha (33), zoon van een beroemde vader: de pianist Abdel Rahman El Bacha (ze treden samen regelmatig op als pianoduo), heeft al furore gemaakt met zijn eigen groep Leone Jadi, die zich een eigen weg heeft gebaand in de wereld van zowel de klassieke, film- als elektronische muziek. In die zin gaat een vergelijking met ons Fuse zeker op.

Zijn debuutalbum Lumen is een samenstel van preludes en improvisaties die op de een of andere manier een connectie met elkaar hebben. Zo verwijzen Chopins preludes naar die van Bach en ‘resoneren' ze tevens in de improvisaties (ze vervullen op dit album de rol van tussenspelen) van El Bacha. Zowel uit die improvisaties als uit het spel van deze – het blijkt uit beide – bevlogen musicus maken we kennis met het bijzondere karakter van zijn benadering, die wars is van maniertjes maar ook afrekent met ingesleten gewoonten die vaak worden verward met wat dan ‘traditie' wordt genoemd.

Wel maak ik – als vanouds – een kanttekening bij de term ‘improvisatie', want het valt met geen mogelijkheid objectief vast te stellen of daarvan – in de volle omvang van dat begrip – sprake is. Het kan immers ook een schijnwereld betekenen: een improvisatie die in werkelijkheid (ruim) van tevoren is bedacht (of zelfs neergeschreven). Dat kan zowel voor een podium- als een studio-optreden gelden. In menig geval zou ‘variatie' dichter bij de waarheid zijn dan ‘improvisatie'. Mogelijk heeft El Bacha zelf al een tipje van de sluier opgelicht door te memoreren dat hij aan de piano bijna onbewust van interpretatie naar compositie of improvisatie gaat, wat dan vervolgens kan leiden tot een nieuw geschreven werk.

Uiteindelijk is misschien wel de belangrijkste constatering dat deze zowel inspirerende als geïnspireerde musicus ons een fascinerende reis voortovert waarin stijlen en periodes zowel met elkaar contrasteren als samensmelten. Onnodig om eraan toe te voegen dat de pianistische kwaliteiten van Camille El Bacha boven iedere kritiek verheven zijn.

De albumtitel, Lumen (licht) is goed gekozen, want El Bacha's preludes en improvisaties zetten ook de vertrouwde stukken van Bach en Chopin in een bijzonder licht. Muziek die elkaar versterkt, dát is waar goed programmeren om gaat. Daarbij biedt het afzien van een voor de hand liggende chronologie de nodige aanvullende muzikale synergie.

index