CD-recensie

© Aart van der Wal, februari 2020

Achteraf kunnen we er misschien enigszins meesmuilend over doen, maar Beethoven beschouwde zijn tijdgenoot Luigi Cherubini wel als de op een na grootste componist. Na hem natuurlijk. Dat we nu heel anders tegen deze Italiaan aankijken en hem zo ongeveer de status van tweederangs componist hebben aangemeten doet aan Beethovens grote waardering uiteraard niets af. Ze kenden elkaar ook: zo was Cherubini aanwezig bij de eerste uitvoeringen van Fidelio (waar hij geen hoge pet van op had) en was hij bepaald niet te spreken over Beethovens speelstijl die hij als 'onbehouwen' afdeed. Ook jegens de mens Beethoven had hij zo zijn bedenkingen door hem af te schilderen als een 'ongelikte beer'.

Toegegeven, vergeleken met Beethoven was Cherubini als componist niet veel meer dan een dwerg, hoewel zijn dodenmissen en sommige ouvertures wel repertoire hebben kunnen houden. Of Cherubini's landgenoot Riccardo Chailly er anders over denkt? Hij ontpopt zich in ieder geval wel als een groot pleitbezorger met op dit nieuwe album maar liefst negen wereldpremières (vandaar de titel 'Discoveries', 'Ontdekkingen'). Die negen zijn, in volgorde van opkomst:
Marche religieuse pour le jour du sacre de Charles X
Marche religieuse pour le pompe funèbre du Général Hoche
Marcia composta per il sig. Baron di Braun alla sua terra di Schönau presso Vienna 1805
Marche du préfet du département de L'Eure et Loir [1800]
Marche pour le retour du préfet du départment de L'Eure et Loir [1800]
Marche pour instruments à vent. Chimay 12 juillet 1809
Marche. Chimay 22 septembre [1810]
Marche. 8 février 1814
Marche pour le pompe funèbre du Général Hoche

Het zijn uitsluitend marsen (blazers en pauken mogen een hoofdrol vervullen), echte gelegenheidsstukken en dan ook nog kort van stof: de speelduur is hoogstens een minuut of drie en om nu te zeggen dat het meesterwerken, pardon, meesterwerkjes zijn.. Nou nee. Al moet worden gezegd dat Cherubini zich ook in deze miniaturen een bekwaam instrumentator toont met gevoel voor 'pomp & circumstance'. En natuurlijk laat het filharmonisch orkest van de Milanese Scala horen dat het ook in dit repertoire tot de tanden gewapend is.

Substantiëler, zowel qua inhoud als tijdsduur, is de Marche funèbre, zoals de titel al zegt een treurmars, met een speelduur van bijna zeven minuten. De door Pietro Spada gereviseerde ouverture in G waarmee het album wordt geopend is een alleraardigst bravourestukje, maar de hoofdmoot is uiteraard de Symfonie D met een speelduur van ruim een halfuur. Wie de symfonie naast die van Beethoven in dezelfde toonsoort legt zal misschien schrikken, maar misschien moet u dat nu juist niet doen. Beoordeeld op de eigen merites is het best een goed geslaagd opus, al blijft de inventieboog niet voortdurend hoog gespannen en zijn er her en der stoplappen die er niet om liegen. Maar aan Chailly cum suis ligt het niet. Wie had trouwens anders verwacht?

index