CD-recensie
© Aart van der Wal, oktober 2013
De Vrede van Utrecht (1713) - Muziek uit de Spaanse SuccessieoorlogCamerata Trajectina (Hieke Meppelink, sopraan; Elisabeth Gerritsen, mezzosopraan; Nico van der Meel en Bernard Loonen, tenor; Saskia Coolen, blokfluit; Annelies van der Vegt, barokviool; Peter Frankenberg en Gilberto Caserio, barokhobo; Yukiko Murakami, barokfagot; Mark Geelen en Frank Anepool, trompet; Erik Beijer, violone en pauken; Louis Peter Grijp, luit) Globe GLO 5256 • 65' • Opname: februari 2013, Doopsgezinde Kerk, Deventer |
 |
In juli 2010 besprak ik een uitvoering van Händels Te Deum HWV 278, ‘Music for the Peace of Utrecht’, het daarop aansluitende Jubilate HWV 279 en Crofts ‘Ode for the Peace of Utrecht’ (klik hier voor de recensie). De cd-uitgave van Channel Classics liep fors op de feestelijkheden vooruit, want pas op 11 april 1713, driehonderd jaar geleden, werd in Utrecht het verdrag gesloten dat officieel een einde maakte aan de Spaanse Successieoorlog. Een gedenkwaardige gebeurtenis die ook muzikaal luister moest worden bijgezet.
De voorliggende cd-uitgave heeft dezelfde titel: ‘De Vrede van Utrecht (1713)’, maar waaraan veelbetekenend is toegevoegd: ‘Muziek uit de Spaanse Successieoorlog’, ofwel muziek die in die oorlog is geworteld, haar oorsprong daarin vindt. In de door Louis Peter Grijp (luitist bij Camerata Trajectina en tevens zijn artistiek leider) uitstekend geschreven toelichting (ook in het Nederlands!) wordt het allemaal keurig uitgelegd en hebben we na lezing zowel een goed beeld van de geschiedenis als van de daarmee verbonden muziek op deze cd. Zo goed zelfs dat we ons in de (achttiende-eeuwse) teksten vrij gemakkelijk kunnen inleven Wat we nu horen, moeten de mensen toen ook zo ongeveer hebben gehoord: het instrumentarium is in ieder geval authentiek. Wel zullen de zangstemmen en mogelijk ook de instrumentale tussenspelen toen rauwer hebben geklonken, of tenminste minder ‘gecultiveerd’, wat overigens aan de waarde van deze uitgelezen productie geen enkele afbreuk doet (trouwens: we zouden het nu niet anders willen horen...). Er is zelfs sprake van een uniek document dat nog verder in waarde wint door het typografisch tot in de puntjes verzorgde boekwerk, met daarin naast de reeds genoemde toelichting ook alle zangteksten en een groot aantal afbeeldingen in kleur en zwartwit. De schitterende opname was in handen van Ton Dunnebier.
Camerata Trajectina
Tot slot nog iets over het ensemble Camerata Trajectina dat werd opgericht in 1974 en zich sindsdien heeft ingezet voor de Nederlandse muziek vanaf de middeleeuwen tot de achttiende eeuw. Louis Peter Grijp doet er op het Meertens Instituut in Amsterdam onderzoek naar, wat onder meer heeft geleid tot een enorme databank van vaderlandse liederen. Grijp is daarnaast hoogleraar Nederlandse liedcultuur aan de Universiteit van Utrecht. De programmering van Camerata Trajectina is doorgaans gestoeld op literaire, politieke en religieuze thema’s en personen. De veelzijdigheid van het ensemble wordt overigens op nog een bijzondere manier geïllustreerd: de violonist en de paukenist zijn verenigd in één persoon: Erik Beijer, iets wat je zelden of nooit tegenkomt!
Camerata Trajectina werkte mee aan een groot aantal nationale herdenkingen, vanaf de Unie van Utrecht tot aan Johannes Calvijn. Een andere belangrijke verbinding is die tussen muziek en schilderkunst (Jan Steen, Frans Hals en Jeroen Bosch, dit laatste evenement nog in samenwerking met Gerrit Komrij). Dan is er het Nederlandse muziektheater uit de Gouden Eeuw, zoals de eerste Nederlandse opera Bacchus, Ceres en Venus van Johan Schenck, Starters gezongen klucht Lijsje Flepkous en Haquarts aan de opera verwante De triomferende Min. Camerate Trajectina heeft een niet hoog genoeg te schatten bijdrage geleverd aan de muzikale belichting van de opkomst, bloei en neergang van de Gouden Eeuw.