CD-recensie
© Aart van der Wal, augustus 2020
Master and Apprentice Buxtehude: Toccata in d, BuxWV 155 - Nun komm' der Heiden Heiland BuxWV 211 - In dulci jubilo BuxWV 197 - Komm' heiliger Geist, Herre Gott BuxWV 199 (W.F.) Bach: Fughetta in d/D, Falk 31 (J.S. Bach)/Koomans: Ich will hier bei dir stehen BWV 159 nr. 2 (melodie: 'Herzlich tut mich verlangen' voor vier handen)* (J.S.) Bach: Sonate nr. 4 in e, BWV 528 - Herzlich tut mir verlangen BWV 727 - Largo in F, BWV 1043 nr. 2 - Allein Gott in der Höh' sei Ehr BWV 716, BWV 717, BWV 663 - Preludium en Fuga in G, BWV 541 Bruhns: Nunn komm' der Heiden Heiland Yu Nagayama en Dick Koomans* (Draps/Flentrop-orgel) De cd is te bestellen via email: rexmusic21@yahoo.com |
 |
De titel van dit nieuwe album, 'Master and Apprentice', wordt in het cd-boekje toegelicht. Het draait om de relatie tussen leraar en leerling, maar hoe zit dat eigenlijk? Het is - hoe kan het anders - voornamelijk een kwestie van geven (leraar) en nemen (leerling) en zo worden ook de uitvoeringstradities doorgegeven. Maar er zit meer acht, want ook de leraar kan van de leerling zo het een ander opsteken. Mits de leraar zich hiervoor openstelt, ontstaat aldus een vorm van interactie die de leraar zeker voordelen biedt. Al is het alleen maar omdat hierdoor zijn inzicht gescherpt, hij als het ware door een andere bril kijkt. Klaas Bolt (1927-1990), toen als organist verbonden aan de Grote- of Sint-Bavo-kerk in Haarlem, bekende eens: "Als ik een nieuw stuk wil leren, laat ik het eerst door een van mijn leerlingen spelen. Daar steek ik wat van op én het scheelt mij tijd!"
Er kan dus een zekere mate van synergie aanwezig zijn in die relatie tussen leraar en leerling, wat voor beiden alleen maar groot voordeel opleveren. Hoe groter het muzikale talent van de leerling, des te meer zal de leraar zich inspannen om diens spel te steunen en te promoten. Maar ook zal de goede leraar er alles aan doen om zich uiteindelijk jegens zijn leerling overbodig te maken, al is het wel tekenend dat menige musicus, hoe succesvol hij op en naast het podium ook is, toch de wijze raad van zijn inmiddels vroegere leraar inroept met het oog op de verdere verfijning van zijn vertolkingen. Zoals vocalisten graag hun zangleraar blijven raadplegen om technisch en interpretatief 'scherp te blijven'.
Deze cd is gewijd aan een aantal bijzondere relaties tussen leraar en leerling, met als kern composities van de leerling waarin we de meester (leraar) duidelijk horen doorklinken. Geen epigonisme, laat staan plagiaat, maar wel beïnvloed. De gegeven voorbeelden: Nicolaus Bruhns en Buxtehude; Johann Sebastian Bach en Dieterich Buxtehude (voor zover we weten overigens geen relatie meester-leerling, maar wel Bachs grote bewondering voor het werk van Buxtehude); Wilhelm Friedemann en Johann Sebastian Bach (in de vader-zoonrelatie stond het muziekonderwijs hoog genoteerd). De cd zal er onvoldoende ruimte voor hebben geboden, maar Bach had nog een bekende leerling: Johann Ludwig Krebs, die ook orgelwerken componeerde en waarvan Bach opmerkte: 'Der einzige Krebs in meinem Bache' .
Het interessante van thema-cd's is dat de muziekliefhebber, afgezien van het muzikale plezier dat hij eraan beleeft, er veel van kan opsteken. Hij ontdekt verbanden, misschien wel kruisbestuivingen en herkent invloeden die hem anders misschien zouden zijn ontgaan. En als het in het boekje dan ook nog goed wordt uitgelegd, voorzien zelfs van aansprekende notenvoorbeelden, is het glas sowieso meer dan halfvol. Het glas wordt echter nog voller (eigenlijk in dit geval zelfs tot de rand gevuld) als het ook in muzikaal opzicht tot in de puntjes verzorgd is en hoogst inspirerend uitpakt. Dat is hier duidelijk het geval: dankzij het spel van de Japans-Nederlandse organiste Yu Nagayama (1975), dochter van een predikant en leerlinge van Masaaki Suzuki en Naoko Imai. Eenmaal in 1997 in ons land gevestigd, volgde ze aanvullend nog lessen bij Bernard Winsemius aan het Rotterdamse conservatorium (Codarts). Ze is getrouwd met Dick Koomans van Rex Music, de producer en geluidstechnicus van deze cd en zelf geen onverdienstelijke organist (klik hier en hier) die tevens de uitstekende toelichting verzorgde. Het boekje is gedrukt naar een ontwerp van Nagayama zelf. Haar eerste cd dateert uit 2002 met een uitsluitend aan Johann Sebastian Bach gewijd programma op het transeptorgel van de Oude Kerk in Amsterdam. Vanaf oktober 2003 is Nagayama samen met haar echtgenoot werkzaam voor de orgelbouwer Flentrop in Zaandam.
De opname werd in november 2017 gemaakt in de Sint-Nicolaaskerk in het Belgische Sint-Niklaas, waar het Draps/Flentrop-orgel is geïnstalleerd. Ook daarover valt zo het een en ander in het boekje te lezen, met inbegrip van de dispositie.
Dit fraai opgenomen, inventieve spel houdt mede dankzij de verschillende uitstekend gekozen kleurrijke registraties de aandacht voortdurend gevangen en mag als een belangwekkende uitgave voor iedere rechtgeaarde orgelliefhebber gelden. De cd is via email te bestellen bij rexmusic21@yahoo.com.