CD-recensie

 

© Aart van der Wal, september 2017

 

Martha Argerich & Friends
Live from the Lugano Festival 2016

Ravel: Gaspard de la nuit - Pianoconcert in G

Busoni: Vioolconcert in D, op. 35a

Mozart: Sonate voor twee piano's in D, KV 448

Falla: Twee Spaanse dansen uit La vida breve (bew. Duo Lafitte)

Beethoven: Koorfantasie op. 80

Brahms: Hoorntrio in Es, op. 40

Martha Argerich, Nicholas Angelich, Sergej Babayan, Karin Lechner (piano), Renaud Capuçon (viool), Coro della Radiotelevizione svizzera, Orchestra della Svizzera Italiana o.l.v. Alexander Vedernikov
Warner Classics 0190295831653 • 78' + '73' + 65' • (3 cd's)
Live-opname: juni 2016, Sala Teatro, Arte e Cultura, Lugano; Auditorio Stello Moro, Lugano

   

Het lijkt met deze editie 2016 afgelopen te zijn met het het jaarlijkse zomerfestival van de pianiste Martha Argerich in het mondaine Zwitserse Lugano. 'Progretto Martha Argerich' (het Martha Argerich Project) moest een belangrijke sponsor missen en de artistiek leider van het festival, Carlo Piccardi, lijkt de handdoek nu definitief in de ring te hebben gegooid. Dat er geen vervolg meer komt is extra jammer omdat dit festival vanaf het begin, in 2002, in het teken heeft gestaan van ronduit spetterende uitvoeringen die zonder uitzondering in het teken stonden van echte muzikale vriendschap. De violist Ivry Gitlis zei het zo:

We the Artists, who love, love human beings, the sentiment of being through music and our adorable marvellous friend, colleague and inspiration of this Progetto - Martha Argerich. The mere idea that this family feast around music, the musicians and the public - in itself an Artist, could disappear in the prime of its youth and that this year may be the last, makes us shudder with melancholy.

De opnamen die Warner Music door de jaren heen van het festival heeft gemaakt hebben inmiddels een legendarische status bereikt. Dat heeft zeker ook te maken met de grote aantrekkingskracht van het Martha Argerich Project dat zich kon voltrekken in een uiterst gemoedelijke sfeer. Argerichs muzikale vrienden en vriendinnen ontmoetten elkaar daar op en buiten het podium, ze voelden zich daarbij omringd door gelijkgestemden en konden op het hoogst denkbare niveau muziek maken zonder de last van drammerige impresario's of bemoeizuchtige managers. Het bracht een soort vakantiegevoel teweeg dat zich ook in het musiceren manifesteerde. De programmering was doorgaans toegankelijk maar wel gemeleerd en bovendien creatief, waarin allerlei disciplines aan het woord konden 'komen' en niemand het gevoel had deelgenoot te zijn van alleen maar een verlengstuk van het reguliere concertseizoen (de makke van veel muziekfestivals). Het samengaan van spiritualiteit en spontaniteit was de 'trigger' die het festival jarenlang domineerde. In dit opzicht was het in 2002 net zo spannend als vorig jaar. Of in 2015, toen Argerich haar vijfenzeventigste verjaardag vierde temidden van coryfeeën als de mezzo Cecilia Bartoli en de als een komeet omhoog geschoten violiste Vilde Frang.

Maar onder welk gesternte zo'n muziekfestival ook wordt gehouden, de belangrijkste vraag die een artistiek antwoord vereist is: hoe hoog wordt de lat gelegd? Dat heeft niet alleen met de hoogte van de toegangsprijzen te maken (die ook in Lugano zeker fors mochten worden genoemd). Argerich heeft door de jaren heen zelf het antwoord daarop gegeven: zéér hoog, want zij is niet alleen voor zichzelf veeleisend, maar ook haar vele collega's worden door haar met dezelfde maat 'gewogen'. Geen wonder dus dat we steeds opnieuw, door meerdere generaties heen, bekende namen tegenkomen. En ook het festival van vorig jaar kende geen wezenlijk zwakke punten. Sterker nog, de drie cd's getuigen van een musiceren op absoluut topniveau, in weer die gevarieerde mix die het festival zo bijzonder maakt. Dat Argerich zich in de schaduw kon stellen van de overige musici zegt iets over haar onbaatzuchtige bereidheid ook de anderen volop te laten 'spreken'.

Het ligt voor de hand om te veronderstellen dat met het klimmen der jaren Argerichs pianistiek aan kwaliteit moet hebben ingeboet, maar enig vooroordeel wordt al prompt afgestraft in Ravels veeleisende Gaspard de la Nuit, en dan met name het slotdeel, 'Scarbo'. Wie deze live-uitvoering in Lugano vergelijkt met haar studio-opname voor Deutsche Grammophon die in 1975 verscheen (samen met de Sonatine en de Vales nobles et sentimentales) mag met mij constateren dat twee dingen onveranderd zijn gebleven: haar virtuositeit en haar inzicht in deze weerbarstige partituur. Om stil van te worden. Hetzelfde kan worden gezegd van Ravels flonkerende Pianoconcert in G, zij het dat Alexander Vedernikov geen Claudio Abbado is. Voor juist dat laatste restje spiritualiteit schiet de Rus net een fractie tekort (al is van een 'zwakke plek' binnen het geheel zeker geen sprake, en dan ook nog afgezet tegen de extreem hoge kwaliteit van het overige gebodene). Bovendien hoogtepunten genoeg, zoals de subliem uitgevoerde Koorfantasie van Beethoven, de weinig gespeelde versie voor twee piano's van Debussy's fameuze Prélude à l'après-midi d'un faune (in Debussy's eigen bewerking) en het nog zeldzamer gespeelde Vioolconcert van Ferruccio Busoni, naast het schitterend gespeelde Hoorntrio op. 40 van Brahms. Heel bijzonder en in zekere zin zelfs spectaculair (rondo!) is de uitvoering van Bergs Kammerkonzert voor piano (Angelich), viool (Capuçon) en 13 blazers (leden van het Orchestra della Svizzera italiana). Het op deze cd's klinkende applaus (door de technici bescheiden meegesneden) is verstomd. Hoe jammer dat het allemaal voorbij lijkt te zijn.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links