CD-recensie
© Aarnout Coster, mei 2012
 |
British Clarinet Sonatas Vol. I
Bax: Klarinetsonate (1934)
Bliss: Pastoral (1913/14)
Howells: Klarinetsonate (1947)
Ireland: Fantasy-Sonata (1943)
Stanford: Klarinetsonate op. 129 (1911)
Michael Collins (klarinet), Michael McHale (piano)
Chandos CHAN 10704 • 72' •
Opname: 30 april en 1 mei 2011, Potton Hall, Dunwich, Suffolk,
De gerenommeerde Engelse klarinettist Michael Collins koos voor deze anthologie composities uit de eerste helft van de 20 e eeuw. Afgezien van de sonate van Stanford, die nog het ‘klassieke’ vormschema toepaste, zijn het ‘Fantasies’, rapsodische stukken in één of twee delen. De Fantasy – een vrije vorm - was in het begin van de vorige eeuw in Engeland populair. Een kennismaking met vrijwel onbekende, virtuoos geschreven en briljant uitgevoerde composities.
Stanford was de eerste Britse componist die een sonate voor klarinet en piano schreef. Zijn grote voorbeeld was Brahms en dat is te horen. Ook doceerde hij de Brahmsiaanse stijl aan zijn compositieleerlingen, onder wie de vier andere componisten op deze cd, die overigens later elk hun eigen weg gingen. Stanfords sonate in drie delen is een fraai werk met als opvallend middendeel een ‘Cacoine’, de Ierse naam voor klaagzang (een equivalent van het middendeel uit het langzame deel van Brahms’ klarinet quintet) met daarin motieven uit Ierse volksmelodieën.
Het korte ‘Pastoral’ van Bliss is een dromerig romantisch jeugdwerkje, waarin zijn latere voorkeur voor Stravinsky en jazz nog niet is te horen.
Bax is vertegenwoordigd met een tweedelige sonate. Elk deel bestaat uit korte, in elkaar overgaande subdeeltjes. In het chromatische, melodieuze eerste deel keert het ‘Leitmotiv’ (Bax was groot bewonderaar van Wagner) op allerlei manieren steeds terug. Het tweede deel met een moto perpetuo thema is een humoristisch en briljant stuk.
Irelands eendelige Fantasy Sonata (met 9 subdeeltjes) begint in dromerige sfeer: impressionistisch à la Debussy met weelderige akkoorden en roulades in de piano. De klarinetpartij speelt zich vooral in het hoge register af. Het ‘Gusto’ is een ritmische en levendige episode; gevolgd door een effectvol slot.
Howells’ tweedelige sonate heeft een grillig eerste deel waarin ingetogen kabbelende delen en druk virtuoos vertoon elkaar afwisselen. Het tweede deel is een origineel, voortvarend en ritmisch stuk vol syncopen en maatwisselingen.
Collins en McHale vertolken deze interessante bloemlezing van Engelse literatuur voor klarinet en piano met verve, precisie en grote toewijding in een prachtig samenspel. Collins beheerst het hele scala van fluisterzacht ingetogen spel tot snerpend fortissimo, daarbij voortreffelijk bijgestaan door het genuanceerde pianospel van McHale.
De opname is voorbeeldig. Het boekje bevat uitgebreide toelichtingen. Deze productie is het eerste deel van de serie ‘British Clarinet Sonatas’. We zijn benieuwd welke vondsten Michael Collins in een volgend deel zal laten horen!