Audiotechniek Het kiezen van een pick-up element
© Wim Koekebacker, januari 2009
|
|
Als aanvulling op mijn artikeltjes betreffende platenspelers, vond ik het nodig eens in te gaan op één van de moeilijkste keuzes. Naast het kiezen van het meest geschikte luidsprekercompromis staat het uitkiezen van een voor u en uw budget geschikt element op plek nummer twee. Twee totaal niet bij elkaar passende, maar op zich uitstekende, producten kunnen zelfs een peperdure installatie maar matigjes doen klinken. Zonde van het geld, omdat dit zal leiden tot schier eindeloos tweaken. Dan liever meteen goed! Voor een goed begrip ga ik ervan uit dat de elementaire kennis op het gebied van platenspelers bij de lezer bekend is. Dus het vervangen van een element dat gemonteerd is in een (USB) platenspeler afkomstig uit de Blokker-bazaar zal niet aan de orde komen. Iedere poging daartoe zal tot helemaal niets leiden omdat deze producten de naam platenspeler niet eens verdienen. Ook ga ik niet in op kabels en voorversterkers en dergelijke. Ik beperkt me tot de mechanische problematiek om het verhaal tot een compact geheel te houden. Heeft u een topklasse-installatie, en dan dient alles dus topklasse te zijn, dan is de keuze voor een platenspeler/element (hierna "eenheid" te noemen) combinatie eigenlijk helemaal niet zo moeilijk. Uw luidsprekers EISEN dan van u dat de eenheid van dito niveau moet zijn. Maar dat hoeft niet te betekenen dat u onnodige geldelijke offers zult moeten gaan brengen. Het hangt er allemaal van af wat uw budget toelaat en het moet wel heel vreemd zijn als u voor een redelijk bedrag geen prettig klinkende eenheid kunt samenstellen. Allereerst, stel u op de hoogte wat een pick-up arm voor eigenschappen heeft. Is hij geschikt voor laagcompliante elementen en dus vaak wat zwaarder geconstrueerd? Dan zal een hoogcompliant element het waarschijnlijk minder naar z'n zin hebben in zo'n arm en niet optimaal kunnen presteren, ondanks die jubelende specificaties! Omgekeerd precies hetzelfde, een element dat meer dan twee gram naalddruk wil hebben zal in een vedergewichtarm niet optimaal kunnen presteren. Als u dit goed in de gaten houdt dan is de helft van het probleem al opgelost. Want heeft u al een goede platenspeler, dan zit u vast aan die speler z'n specificaties. Moet u alles nieuw kopen dan kunt u alle kanten uit, hoewel het op dit moment mode lijkt slechts laag compliante elementen te ontwikkelen. Heeft u een platenspeler, neem die dan mee naar de winkel en laat het element van uw keuze daarin monteren EN neem zeer beslist een aantal platen uit uw eigen collectie mee. U kent deze platen tenslotte! Kies dan ook een plaat uit die hoge eisen aan de eenheid stelt voor wat betreft het gedrag op een onrustig plaatoppervlak. Hobbelige platen dus. Een element dat onrustig wiebelt zal tot korte, valse klanken leiden namelijk of helemaal uit de groef worden gegooid. Luister vooral ook eens naar het duurste wat de handelaar op voorraad heeft. Niet om u lekker te maken, nee, maar om de soms overdreven beweringen van fabrikanten en handelaren aan te tonen. Laat zo'n element UW platen aftasten en niet die prachtige, door de fabrikant beschikbaar gestelde reclameplaat die met de meeste zorg zal zijn vervaardigd. Totaal in tegenstelling met de realiteit namelijk. De moderne plaat die heden ten dage wordt geperst is over het algemeen helemaal niet beter dan oude persingen. Juist úw platen zullen zo'n peperdure exoot soms genadeloos door de mand laten vallen. Een peperduur element is geen toverdoosje, het zal óók laten horen dat een plaat door een versleten naald is vernield. Waar kunt u die testplaat in de winkel dan wel voor gebruiken? Welnu, om aan te tonen dat het maar al te vaak voor slechts een fractie van het geld van wat zo'n exoot moet opbrengen óók goed kan klinken namelijk. Het is onvoorstelbaar hoe mensen zich laten bedotten door gewiekste verkoopmethoden en holle frasen. Want bij gebrek aan kennis kan men zich van alles laten wijsmaken. Bij de aftasting van platen hebben we te maken met natuurkunde. Hoge naalddrukken zullen altijd tot hogere slijtage leiden, punt uit. En laten nu juist die peperdure elementen vaak méér dan twee gram naalddruk willen zien....... Houd u echter strikt aan wat de fabrikant voorschrijft, dus ook niet te weinig naalddruk. Wees ook bedacht op opmerkelijk hoog of laag in de weergave. Soms komt dit door de totale eigenschappen van de eenheid, dit maakt de uiteindelijke keuze er niet makkelijker op. Maar als regel zullen de eigenschappen van het element hier voor 80% debet aan zijn. Een opmerkelijk hoog zal soms na twee kantjes luisteren al tot luistermoeheid leiden. Met zo'n element kan men een enigszins saaie luidspreker oppeppen, maar ik vind dit niet de methode. Een goede klankregeling moet hier uitkomst brengen natuurlijk, maar in beginsel moet de weergave van IEDERE component in de installatie zo lineair ("recht") mogelijk zijn. En slechts zelden is een versterker hier de schuldige. Ja, een fel element kan een saai opgenomen plaat oppeppen, maar alweer stel ik dat de klankregeling van de versterker hier uitkomst moet bieden. Daar is hij voor! Daarom kan ik de purist ook maar niet begrijpen die een versterker zonder klankregeling heeft. Tot besluit geef ik nogmaals aan toch vooral niet onvoorbereid een winkel in te stappen. Lees, lees, lees en nog eens lees. Al doende leert men datgene wat nodig is om je niet te laten overrompelen door een gewiekste verkoper die spullen wil verkopen waar hij zo'n prachtige marge op heeft, of omdat hij zijn "target" nog niet heeft gehaald. Of om u te behoeden voor klinkklare onzinverhalen die u, duur verpakt, een heleboel geld kunnen gaan kosten. index | |