audioapparatuur |
Your last Sony?Sony's Extremely Standard Serie:TA-E90ES voorversterkerTA-N90ES eindversterkerCDP-XA7ES cd-spelerMDS-JA3ES md-spelerST-SA5ES tuner© Aart van der Wal, mei 1996
|
De kop is eigenlijk parodiërend bedoeld (u weet wel: My First Sony!), maar het is natuurlijk wáár dat Sony alleen al op het gebied van de consumenten-elektronica een gigantisch assortiment aan audio-, video- en communicatie-apparatuur voert en eigenlijk iedereen aan zijn trekken kan komen: van de opgroeiende kleuter die nog druk met Fisher Price in de weer is tot de serieuze muziekliefhebber die in het gezelschap van de duurzame en tegen High-End aanleunende ES-serie van zijn pensioen geniet. Een veelzijdig concern dus dat in Nederland op uiterst professionele wijze aan de weg timmert en in ‘perschef' Fred Haanebeek een onvermoeibare pleitbezorger vindt. Hij was het die mij herhaaldelijk op de innerlijke en uiterlijke schoonheden van deze set wees en waarvoor ik uiteindelijk ook ben gezwicht. Vooruit maar, het was het ook waard! Tegenwoordig wordt nog steeds met een scheef oog en een behoorlijke portie argwaan tegen de receiver (de geïntegreerde tuner/versterker) aangekeken. Ik merk herhaaldelijk dat deze in een installatie met pretenties niet mag meedoen. Al brengt de invasie van Surround-receivers daar langzamerhand toch verandering in. De geïntegreerde versterker werd echter vrij snel na de introductie wèl als volwaardig medium geaccepteerd. De vraag blijft natuurlijk waarom fabrikanten gescheiden voor- en eindversterkers op de markt brengen. Daar wordt nogal eens wazig over gedaan (een veel gehoord argument is: ‘geen wederzijdse beïnvloeding'); of zelfs laatdunkend: ‘geïntegreerde systemen deugen per definitie niet, omdat ze nooit zo fijnmazig kunnen worden opgezet als gescheiden versterkers'. Maar zelfs Quad als een van de voornaamste pleitbezorgers van de gescheiden opzet is inmiddels van zijn jarenlange geloof afgevallen! Wat de klankkwaliteit betreft hoeft er in ieder geval geen verschil (meer) te zijn en kunnen we beter naar de praktische kant kijken. Soms zijn er dan voordelen: de eindtrap(pen) kunnen dichtbij de luidsprekers worden geplaatst en kan de onuitroeibare kabelneurose gemakkelijker in de hand worden gehouden (want een lange verbindingskabel tussen voor- en eindversterker is - in tegenstelling tot luidsprekerkabels - sowieso minder kritisch); eventuele randapparatuur zoals een graphic equalizer en een passief laag-doorlaatfilter hoeft niet meer in de tape-lus te worden opgenomen; de warmte-ontwikkeling van vooral in pure klasse-A werkende eindversterkers is fors tot zeer fors en kan, indien ze a.h.w. ‘buiten beeld' worden geplaatst, de stabiliteit en de levensduur van zowel eind- als voorversterker ten goede komen. De voorversterker wordt immers zelden meer dan handwarm en kan daarom zonder beperking van de levensduur in een krap kastje nog wel een plaats vinden, een klasse A-versterker echter nóóit en is voor je het weet letterlijk opgebrand. Een voordeel kan ook zijn dat het de consument vrijstaat om te kiezen voor de voorversterker van merk A en de eindversterker van merk B. Allemaal praktische zaken die met de klank op zich geen jota te maken hoeven te hebben. TA-E90ES voorversterker Wat me het eerst opviel was dat het frontpaneel een Spartaanse indruk
maakt, on-Japans eigenlijk. Geen overmaat aan regelaars en toetsen, geen
batterij aan functies weggewerkt achter een klepje, maar zegge en schrijve
niet meer dan een grote (motor-aangedreven) volumeregelaar, een kleinere
bronkeuzeschakelaar, een schuifregelaar voor source en tape 1 en 2, een
muting-functie (als de bel of de telefoon gaat) en natuurlijk de lichtnetschakelaar.
Tenslotte is er nog de uitgang voor hoofdtelefoon met rechts daarvan het
allesziende oog voor de afstandbediening. 8 Leds duiden de ingeschakelde
en werkzame functies aan. Sony heeft blijkbaar zoveel vertrouwen in de
verrichtingen van de opname-technici en de kwaliteit van luidsprekers
en akoestiek thuis dat van een klank- en balansregeling werd afgezien.
Dat is alleszins passend in de puristische en nogal wezenloze trend die
wars is van componenten die de signaalkwaliteit (zouden kunnen) aantasten.
Alsof in de opname-industrie zonder klankbeïnvloeding wordt gewerkt..
Daar wordt de laatste tijd behoorlijk paniekerig over gedaan, maar laat
ik het erop houden dat het meer is in de trant van not hearing is believing.
Tegenwoordig moet je je al de koning te rijk voelen als een klankregeling
ontbreekt! Waarbij ik onmiddellijk toegeef dat de standaard-regeling die
we op vrijwel alle versterkers tegenkomen kunnen missen als kiespijn.
Waar nu juist wel behoefte aan is, is een fijnzinnige hoog-, midden- en
laagregeling met instelbare kantelpunten. TA-N90ES eindversterker Geen doetje met 2x135 W (8 Ohm) en 21 kg. ! Een gebalanceerde en ongebalanceerde ingang en (vergulde!) aansluitklemmen voor één paar luidsprekers. Aan de voorzijde de aan/uit-schakelaar, balanced/unbalanced-instelling en 3 leds (één voor het beveiligingscircuit en twee voor de status balanced/unbalanced). De afwerking binnen en buiten is eveneens ongewoon fraai en solide, met volledig gescheiden l/r in- en uitgangstrappen, Elco-reuzen en een enorme voeding. Afhankelijk van de opstelling wordt de versterker behoorlijk warm, maar niemand zal er de handen aan kunnen branden. Desalniettemin werkt deze eindtrap nog bij ca. 25 W in klasse-A. Capacitieve belastingen hadden geen negatief effect en open in- en uitgangen zijn onbeperkt toegestaan. De vervorming (0,002%) en de ruisafstand (ruim boven 100 db) weerspiegelen topklasse. CDP-XA7ES cd-speler Deze nieuwe 1-bitter is het vlaggeschip van de behoorlijk uitgedijde Sony-vloot. Dat blijkt niet alleen uit de prijs, maar ook uit de geluidskwaliteit en de veelzijdigheid. Om bij de uitgangen te beginnen: twee (asymmetrische) cinch-uitgangen (1x fixed, 1x variabel), 1 (gebalanceerde) xlr-uitgang, 2 digitale uitgangen, waarvan 1x coax en 1 x optisch. Een variabele uitgang voor hoofdtelefoon ontbreekt niet. Verder vindt u alle mogelijke afspeel- en displayfuncties (te veel om hier op te noemen, maar alles dat u kunt verzinnen zit er op). Heel chique is de manier waarop de cd in afspeelpositie wordt gebracht: met een heuse schaarbeweging wordt de ingelegde cd naar binnen geschoven. De bijgeleverde clamp van messing wordt op de cd gelegd en zorgt voor extra stabiliteit (een bekende variant op de massieve platenpuck). Het wordt eentonig, maar ook deze speler is schitterend afgewerkt. MDS-JA3ES md-speler Een echte montage-recorder, deze md-speler. Want u kunt naar hartelust
opnamen monteren en aangezien dit digitaal gebeurt en hier buffers en
processors net als in computers veel van het eigenlijke werk verzetten,
is dit minstens een ideaal deck voor de (aankomende) opname-enthousiast
die er ook graag met microfoons oprit trekt (er is een stereomicrofoon
ingang voorhanden!) Maar ook voor de thuisblijvers is dit een bijzonder
handig apparaat dat al bij voorbaat veel ergernis in de kiem weet te smoren.
Want het aardige is dat deze speler over een buffergeheugen van zes seconden
beschikt dat het verlies van het begin van een op te nemen muziekstuk
voorkomt: bij het starten van de opname worden de daaraan voorafgaande
zes seconden namelijk automatisch ‘meegenomen'. Dan zijn er nog
ettelijke andere functies bij opname en weergave waarmee u creatief kunt
knippen, plakken, samenvoegen, verdelen, verplaatsen, verwijderen en..herstellen.
Dit alles heeft veel weg van zo'n modern spreadsheetprogramma dat we van
de p.c. kennen! De opzet van de uitgebreide functies op het frontpaneel
en de afstandbediening is zo logisch dat bediening een peuleschil is.
Heel handig vind ik de grote draaiknop waarmee de muziekfragmenten en
tracks kunnen worden gezocht, waarna indrukken volstaat op het afspelen
te laten beginnen. Veel prettiger dan dat gepriegel met druktoetsen op
b.v. de afstandbediening. ST-SA5ES tuner De FM/AM-ontvanger completeert de set en heeft door zijn voorname uiterlijk zeker iets bijzonders. Maar als u op de kabel bent aangewezen, is deze tuner feitelijk pure luxe. Want ons door de bank genomen gebrekkige kabelnet haalt nooit en te nimmer het maximale uit deze schitterend afgewerkte ST-SA5ES. Nee, hij levert zijn grote prestaties pas in combinatie met een eigen (draaibare?) antenne. Dan komen de topklasse-waarden (gevoeligheid, selectiviteit, vervorming, kanaalscheiding, ruisafstanden) pas goed tot hun recht. Het apparaat heeft alle denkbare voorzieningen aan boord, van RDS-EON tot het invoeren van karakters voor zenderbenaming. De klank van de gehele set De prijs/kwaliteitsverhouding kent geen vastomlijnde criteria en met
de een of andere omschrijving van de prijs/klankverhouding kom je ook
al niet ver. Wat is duur? Wat is goedkoop? Wat krijg je eigenlijk voor
je geld? Deze set kost in champagne maar liefst * gulden en dat is voorwaar
niet misselijk. De zeer solide constructie, de met grote zorg gekozen
onderdelen en de superieure afwerking bepalen een groot deel van het prijskaartje,
maar uiteindelijk gaat het toch om de muzikale prestaties en dan vooral
op de lange termijn. Om bij de voor- en eindversterker-combinatie te beginnen:
het klankbeeld is merkbaar beter dan de gemiddelde set van b.v. Technics,
Onkyo, maar ook Sony kan bieden. Gelukkig maar! Denk dan niet aan enorme
verschillen, maar wel aan goed hoorbare nuances zoals een beter stereobeeld,
meer diepte, de verwerking van zeer zachte signalen, het open, transparante
karakter bij climaxen, geen afronding bij zeer stevige transiënts
en een grotere natuurlijkheid. Dit is ook typisch zo'n set die de muziek
luid kan weergeven zonder dat je de neiging krijgt naar de volumeregelaar
te grijpen. Vooral kamermuziek (b.v. een strijkkwartet, maar zeker ook
klavecimbel) wordt, indien weergegeven met een doorsnee-versterker, algauw als te hard, te agressief ervaren. Maar hier klinkt het zó
gemakkelijk en soepel en is er zoveel ruimte rond instrumenten en stemmen
dat de volumeknop bijna ongemerkt naar een hogere stand gaat. Ook de pickup-trap
stelde niet teleur: groefruis, getik en gespetter worden niet geaccentueerd
en van het afspelen van de zwarte schijven gaat een bijna weldadige rust
uit. Resumé Sony gooit met deze set zonder meer hoge ogen: uiterlijk en innerlijk werkelijk schitterende producten die in champagne-kleur voornaam ogen en met een display-kwaliteit (cd-, md-speler en tuner) om van te watertanden. Er is veel aandacht besteed aan de factoren die voornamelijk de duurzaamheid bepalen en dit betekent dat dit best weleens Your Last Sony zou kunnen zijn. Want niets staat jarenlang luisterplezier op hoog niveau in de weg. De bijgepakte handleidingen zijn een toonbeeld van helderheid, met een apart compliment voor de aanschouwelijke manier waarop de vele mogelijkheden van de md-speler worden uitgelegd. Des te onbegrijpelijker dat dit in alle opzichten zo bijzondere snoepje in Sony's nieuwe lente/zomer-catalogus In Side in geen velden of wegen te bekennen is.. Onbekend maakt onbemind, dames en heren!
|