We zien duidelijk de tendens: instrumentalisten, vaak ook in een solistische hoofdrol, die zich als dirigent gaan manifesteren. Met wisselend succes overigens. Waarom dat zo is kan simpel worden verklaard: dirigeren is een geheel ander vak dan spelen in een orkest of (tijdelijk) als leider met tevens een solorol optreden met een kamerorkest.

De Rus Alexei Ogrintchouk (44) vervult bij het Concertgebouworkest de rol van eerste hoboïst, maar heeft er dankzij Phion, het uit een fusie voortgekomen orkest van Gelderland en Overijssel, nu een belangrijke post bijgekregen: hij is met ingang van september voor tenminste drie jaar tot chef-dirigent benoemd, vooralsnog in een bescheiden opzet die slechts vier programma's gedurende acht weken (de typische regiofunctie speelt hierin uiteraard een rol) per jaar omvat. Of dit regio-orkest met deze benoeming een slimme keus heeft gedaan moet uiteraard worden afgewacht.

Ogrintchouk heeft zich al wel eerder gemanifesteerd als dirigent, bij het Mariinski, de Brusselse Filharmonie, het Zweeds en het Concertgebouw Kamerorkest, maar dat waren meer gelegenheidsprojecten. Een pre zou kunnen zijn dat hij als lid van een wereldberoemd orkest talloze dirigenten van naam en faam voorbij heeft zien komen, maar of beide aspecten van voldoende gewicht zijn om een volbloed symfonieorkest als het Phion te leiden? Een orkest bovendien dat voortkwam uit een afgedwongen fusie, waar vrijwel niemand echt blij over was.

Phion (de naam had door een farmaceut bedacht kunnen zijn) is - hoe kan het anders - heel blij met de benoeming, zo valt uit de mond van artistiek leider Joris Nassenstein op te tekenen. Er ontstond na een aantal optredens bij hem en de artistieke commissie het gevoel dat Ogrintchouk als musicus naadloos bij het orkest zou passen. Nassenstein: “Als je begint met het zoeken van een chef is de wereld je zoekgebied, maar ineens bleek de gewenste chef een stuk dichter bij huis te wonen dan we dachten. Met Ogrintchouk is ons een enorme lading inspiratie en muzikaal inzicht in de schoot geworpen.”

Een stuk dichter bij huis... Aan mastodonten vlakbij huis: Jac van Steen, Ed Spanjaard en Antony Hermus, is in ieder geval geen dringend beroep gedaan. Tenzij ze al bij voorbaat hebben aangegeven geen interesse in de baan te hebben. Want dat kan natuurlijk ook, wetende dat ze bepaald niet in een gespreid bedje zouden stappen. Het ensemble bestaat immers pas vier jaar, voortgekomen uit Het Gelders Orkest en het Orkest van het Oosten, in het besef dat, wil sprake zijn en blijven van een echt hecht klankgeheel, nog best wel een weg te gaan is. En dan heb ik het nog maar niet over het te spelen repertoire, waarvan ik vrees dat dit vooral van 'ijzer' zal zijn. Maar uit welke gezichtshoek het ook wordt bekeken: dit vraagt preimair wel om een chef met veel kennis, ervaring én gezag. De eerste chef-dirigent die aantrad, Otto Tausk, zocht en vond zijn muzikale heil al heel rap in Vancouver, terwijl het voor Ed Spanjaard als ‘voorbereider' ook al snel ophield (het chef-schap viel hem niet in de schoot). Niet bepaald goede voortekenen, zou je zeggen.

Tot slot nog een opmerking over het chef-schap in het algemeen, een functie die steeds meer onder druk is komen te staan door het huidige gebrekkige karakter ervan. Want de meeste chefs van tegenwoordig zijn niet meer dan passanten die bij veel andere orkesten ook nog zo het een en ander in de melk te brokkelen hebben. Orkestdirecties hebben er maar mee te 'dealen', want een alternatief is er niet. Met slechts vier programma's gedurende acht weken is Ogrintchouks chef-schap op de keper beschouwd meer naam dan daad. Dit mag ook weleens worden gezegd. What's in a name, schreef Shakespeare al...

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links