DVD-recensie

Opera semiseria rond Gruberova

 

© Tjako Fennema, mei 2016

 

The story of Stravinsky's Le Sacre du Printemps

Stravinsky: le Sacre du printemps (fragmenten)
Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. Valery Gergiev

+ repetitiefragmenten, Gergiev aan het woord en enkele historische filmfragmenten met de componist aan het woord Een Arthaus/NPS-productie.
Engelstalig, nasynchronisatie in het Duits, ondertiteling in het Frans.

Arthaus Musik 109210• 57' •

 

Deze onlangs uitgebrachte DVD brengt fragmenten van de balletmuziek le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky, deels gefilmd tijdens repetities, waarbij dirigent Valery Gergiev de orkestleden toespreekt, gelardeerd met interviews met hem en een informeel optreden in de Grote Zaal van De Doelen. Een enkel filmfragment van de fameuze 1970 Joffrey-balletproductie met een reprise van de premièrecostuums en Nijinsky-choreografie alsmede historische foto's en filmfragmenten van Stravinsky aan het woord (in het Frans en Engels) completeren deze productie. Van een complete uitvoering is (helaas) geen sprake.

Misleidend is dat uit de ondertiteling in het Frans en in het Engels kan worden gekozen, maar dat slechts de ondertiteling in het Frans wordt geboden. Want slecht gesproken en deels binnensmonds gesproken Engels is best te volgen, mits met ondertiteling in dezelfde taal. Wie niet gewend is om Gergiev te horen spreken komt er slecht vanaf want ik had meerdere malen grote moeite om zijn betoog te volgen. Ten tweede male beluisterd (!) lukte dat beter.

Verschrikkelijke beeldregie
Mijn Philips-tv voorziet in een aan de scènes aangepaste kleurrijke achtergrondverlichting (ambilight). De gebruiker heeft de keuze uit enkele 'achterlicht' programma's en het is zelden nodig om van de voorkeursinstelling af te stappen. In het geval van deze dvd sloeg de achtergrondverlichting voortdurend op hol en moest ik hem noodgedwongen uitschakelen.

De informele uitvoering (uit 1999) in de Grote Zaal van De Doelen toont een orkest dat voornamelijk in uiterst zomerse calypsohemd-vrijetijdskleding speelt en dat is samen met de volstrekt overspannen beeld- en belichtingsregie niet om aan te zien, tot gekwordens toe. Onnodig te zeggen dat de regie de orkestleden geheel uiteen dreef op het grote podium, zodat de kijker zich ook nog eens moeizaam moet oriënteren. Alhoewel je een ervaren partituuradviseur als Iman Soeteman om een boodschap kunt sturen, schiet hier de dwingende cameraregie als een kakkerlak heen en weer met vele malen overzichtsbeelden waarop slechts een bonte allegorie te zien valt. Er wordt lustig met camera's bewogen, in- en uitgezoomd en in de haast om letterlijk bij elke maat elk solotrekje van instrument of - groep in beeld te brengen, schieten de beelden in gierend tempo voorbij. Alsof er in de muziek zelf al niet genoeg beweging zit. Dan weer is het orkest in rood, dan weer blauw aangelicht, tot je er horendol van wordt. Leuk is wel om Gergiev - incidenteel samen met de pianist Alexander Toradze - aan de vleugel op vaardige wijze bepaalde fragmenten deels vierhandig te horen uitdiepen en om deelgenoot te worden in zijn enthousiasme voor en kennis van de partituur die inmiddels al ruim 100 jaar oud is. En ten tweede male bekeken -en beter vertrouwd met zijn Engels - valt er het nodige behartigenswaardigs op te steken over zijn opvattingen. De liefhebber heeft de fragmenten met een oudere en terugkijkende Stravinsky aan het woord al op menige CBS-lp kunnen beluisteren, evenals de beeldfragmenten die bij die commentaren van de meester horen en waarop ook nog een jonge Pierre Boulez is te zien. De analogie met het operatoneel dient zich aan: heeft ook bij deze dvd-productie de regie het gewonnen van de inhoud? Overigens zit bij de dvd een keurig drietalig (F-D-E) boekje maar dat biedt slechts een ietwat vrijblijvende en algemene toelichting op werk en dirigent.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links