CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, september 2011

 

 

Scheidemann: Benedicam Dominum – Canzon in G

Sweelinck: Psalm 23

Tunder: Christ lag in Todesbanden

Bach: Preludium en Fuga in C, BWV 547 – Partita sopra ‘Sei gegrüsset Jesu gütig’ BWV 768

Jelte Hulzebos op het Schnittger-orgel
van de Martinikerk te Groningen

Cambiata-02 • 66' •

www.jeltehulzebos.nl

www.helior.nl


Jelte Hulzebos (1951, Groningen) is cantor-organist van de Nieuwe Kerk te Groningen, waar hij het Timpe-orgel uit 1831 tot zijn beschikking heeft. Hij studeerde aan het Conservatorium in Groningen, orgel bij Wim van Beek en klavecimbel bij Jacques Ogg.

Het monumentale Arp Schnittger-orgel van de Martinikerk was in de jaren 1960 verworden tot een pneumatische bouwval waar nog maar nauwelijks op te spelen viel. Alleen het majestueuze 32-voets front getuigde nog van de grandeur die het instrument ooit bezeten moest hebben. Toen de kerk in de jaren 1970 ingrijpend gerestaureerd werd, moest het orgel worden gedemonteerd en opgeslagen. Na een grondige restauratie werd het in 1984 opnieuw in gebruik genomen, in al zijn oude glorie, en mag het gelden als een van de mooiste barokorgels van Europa. Het klinkende bewijs wordt geleverd door een groot aantal opnamen dat inmiddels de catalogus siert.

Wim van Beek is al meer dan vijftig jaar de titularis van dit instrument, en heeft als leraar aan de conservatoria van Groningen en Den Haag een belangrijke rol gespeeld in de vorming van meerdere generaties organisten. Dat de nadruk daarbij komt te liggen op Noord-Nederland spreekt vanzelf. Klinkende namen als Jan Welmers en Bert Matter zijn maar twee voorbeelden van mannen die zelf ook alweer enige generaties organisten hebben opgeleid. Overigens is Wim van Beek (1930) nog steeds actief op discografisch gebied: op zijn eigen label Helior zijn een aantal schitterende cd’s met orgelwerken van Bach uitgebracht.

Na jarenlang enige uren per week met dit instrument te hebben verkeerd was het voor Hulzebos niet meer dan logisch om een recital op te nemen met werken die als het ware op dit orgellijf zijn geschreven. Scheidemann, Sweelinck, Tunder en Bach waren de grondleggers van de muzikale Noord-Europese orgeltraditie. Een traditie waarin orgelbouwer Arp Schnittger een al even cruciale rol speelde.

Die traditie wordt door Hulzebos prachtig voortgezet in de lijn van de ‘Groninger orgelschool’ van Wim van Beek. Grondige kennis van de uitvoeringspraktijk, technisch volkomen de materie beheersend, wars van tierelantijnen geven deze uitvoeringen het gevoel dat ze zonder omweg op hun doel afgaan. De registraties doen recht aan het instrument zowel als de gekozen werken. Bachs Praeludium & Fuge wordt als uit één stuk neergezet – in één granieten registratie. Die registraties zijn overigens keurig te volgen in het boekje.

Over dat boekje mag nog wel even iets worden gezegd. In een recensie las ik de zinsnede “Het enige minpuntje is de wat sobere zwart-wituitvoering van cd-hoes en boekje”. Ter geruststelling, over die vormgeving is nagedacht. Marlies Hulzebos tekent voor de fotografie, en haar foto’s zijn al net zo’n geloofsbelijdenis als het spel van Jelte: eerlijk, en niet gehinderd door digitale flauwekul. Indeling in twee talen – simultaan op één pagina – en vormgeving zijn voorbeeldig, en de toelichtingen zijn uiteraard van Hulzebos zelf. Kraakhelder.

De opname van Jan Willem van Willigen sluit hier naadloos bij aan. Dat past alweer in de traditie, want Van Willigen is ook verantwoordelijk voor het eerdergenoemde label Helior van Wim van Beek. Voordat u tot aanschaf overgaat: op de website van Hulzebos is een download beschikbaar van Bachs Praeludium & Fuge in BWV 544, gespeeld op het orgel van Noordbroek. De verkoop van de cd wordt geregeld via de website van de organist.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links