CD-recensie

 

© Siebe Riedstra, maart 2016

 

Debussy - Early Piano Works

Debussy: Nocturne - Suite Bergamasque - Tarantelle styrienne - Rêverie - Deux Arabesques - Ballade - Danse bohémienne - Valse romantique - Images (1894) - Mazurka

Hubert Rutkowski (piano Érard 1880)

Piano Classics PCL0091 70'

Opname: juni 2013, Museum für Kunst und Gewerbe, Beurmann Sammlung, Hamburg

   

Claude Debussy studeerde tussen 1872 en 1884 aan het Conservatoire de Paris, waar hij tussen de lessen door maar al te graag zijn medestudenten onthaalde op improvisaties. Als we willen weten hoe dat geklonken zou hebben komen we met deze cd een heel eind in de goede richting. De firma Érard was de officiële leverancier van piano's aan dat instituut, en de demi-queue van 2.12 meter uit 1880 die hier bespeeld wordt was het gangbare instrument voor recitals en kamermuziekuitvoeringen in Frankrijk. Bovendien is gekozen voor repertoire dat Debussy in die vroege jaren van zijn carrière gecomponeerd heeft, de laatste twee decennia van de negentiende eeuw.

Hubert Rutkowski studeerde aan de Chopin Academie in Warschau, en doceert sinds 2010 aan de Hochschule für Musik und Theater in Hamburg. Daar bevindt zich ook het Museum für Kunst und Gewerbe, met een indrukwekkende verzameling toetsinstrumenten, waaronder een bespeelbaar klavecimbel van Zell uit 1728. Rutkowski heeft de artistieke verantwoording voor de concerten die op deze instrumenten georganiseerd worden, en zo ontstond bij hem de wens om deze cd daar op te nemen. Het is weliswaar niet de eerste keer dat Debussy op een Érard tot klinken komt, maar de diversiteit in klankkleuren die toen nog tussen verschillende instrumenten van dezelfde maker waar te nemen was maakt zo'n uitgave toch bijzonder. Dat merk je wanneer je bijvoorbeeld de hier opgenomen Images uit 1894 gaat vergelijken met de registratie die Jos van Immerseel maakte op een Érard uit 1897 (Channel Classics CCS 4892).

De Images uit 1894 zijn pas in 1977 uitgegeven, en niet te verwarren met de beide boeken met Images uit 1905 en 1908, of de Trois Images pour orchestre. Debussy heeft alleen het tweede deel ervan, Dans un mouvement d'une 'Sarabande' hergebruikt als de Saranbande van de Suite Pour le Piano uit 1901. Rutkowski kiest er vanwege de opbouw van zijn programma voor om de volgorde van de Images om te draaien, met de eigenzinnige kijk op het volsliedje 'Nous n'irons plus au bois' als laatste van de drie delen. Van Immerseel speelt ze ook op zijn cd, in een combinatie met het eerste boek van de Préludes.

De echte ster van deze uitgave is het mooie instrument, dat een nieuw inzicht verschaft in de klankwereld van Debussy, zo nadrukkelijk voortgekomen uit die van Chopin en Chabrier, maar ook zo nadrukkelijk eigenzinnig in het gebruik van halftinten en harmonieën die Bill Evans een halve eeuw later nog steeds zouden inspireren tot onvergetelijke improvisaties. Iets van de vrijheid van Evans zou overigens welkom zijn geweest in het spel van Rutkowski. Aan zijn technische kunnen mankeert niets, en de beheersing van het instrument is tadellos, dus er valt veel te genieten. Net als de programmatoelichting van eigen hand is alles tot in de puntjes verzorgd, maar iets meer roekeloosheid zou wellicht die improvisatiemomenten van de componist tussen de lesuurtjes tot leven hebben kunnen brengen.

 


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links