CD-recensie

 

© Aart van der Wal, januari 2012

 

 

Boris Yoffe - Song of Songs

I sought him but I found him not - My own vineyard I did not keep - I sleep, but my heart waketh - My head is filled with dew, my locks with drops of the night - My soul went forth when he spoke

Rosamunde Quartett, The Hilliard Ensemble

ECM New Series 2174 476 4426 • 53' •

www.borisyoffe.de

www.ecmrecords.nl


 
  Boris Yoffe
   

Het komt niet zo vaak voor dat een gevierd componist een collega introduceert in een cd-boekje, maar in dit geval is het wel gebeurd: Jeden Tag ein Blatt, geschreven door Wolfgang Rihm, die Boris Yoffe (Sint-Petersburg, 1968) geruime tijd als leerling in zijn compositieklas in Karlsruhe had. Niet dat Rihm hem veel heeft kunnen leren, want Yoffe was eigenwijs, 'unbelehrbar'. In 1999 lag Rihm in het ziekenhuis. Wie stond daar onaangekondigd voor zijn bed? Boris Yoffe, met zijn aktentas. Hij schreef iedere dag een strijkkwartet. Schrijft. Meestal niet meer dan een bladzijde. Voor zijn eindexamen verscheen hij met een kist vol met zulke kwartetbladzijden. Rihm besloot om die dicht te laten. De examencommissie, Yoffe, Rihm keken lang naar die gesloten kist. Yoffe haalde de eindstreep..

Yoffe belt Rihm vaak op, maar Rihm heeft hem niets te vertellen. Zoals Rihm eigenlijk zelden of nooit iets aan hem heeft mede te delen. Wel leren ze veel. Rihm heeft echter meestal een slecht geweten. En Boffe? Zijn muziek is van grote schoonheid, maar ze kan worden misverstaan. Klagen of jammeren doet zij nooit: ze blijft haar schoonheid uitstralen en schenken, geen enkel misverstand daarover. Na verloop van tijd ook verhardend, toegespitst. Al die afzonderlijke stukken behoren tot één groot levenswerk zoals we dat zo graag willen schrijven: zonder begin, zonder einde, oneindig. Wat ontbreekt moet de verbeelding invullen. Want alles is er. Voor Rihm viel er weer niets te vertellen..
Als ik esthetiek hier samenvat als de definitie van zintuiglijke ervaring en gevoel, dan is deze muziek waarlijk een schot in de roos. Yoffe's kunst is wat mij betreft tevens de essentie van alle kunsten: die van de schoonheid die alles wat naar het alledaagse wijst verregaand overschrijdt. Zo bezien kan Yoffe's esthetiek tevens de onze zijn; of zou dat moeten zijn, onverschillig of die nu uitsluitend instrumentaal of (tevens) vocaal wordt voorgesteld.

Ik denk dat dit grote muziek is die hier al even groot wordt vertolkt en dat al even indrukwekkend is opgenomen (november 2009, Propstei St. Gerold). Het is precies zoals Rihm het eerder verwoordde: er valt niets te vertellen. Er is geen begin, geen einde, alleen maar oneindigheid die de verbeelding laat spreken Voor Yoffe vormen deze vijf stukken een 'handgeschreven poëzieverzameling', waarbij de 'Quartett-Gedichte' door pastelkleurige vocale miniaturen worden begeleid. Hij had het niet treffender kunnen samenvatten.


index

Home  -  Actueel  -  Audio  -  Muziek  -  Video  -  Boeken  -  Links